تحلیل تاریخی تحول مفاهیم تربیتی در ایران معاصر

تحول مفاهیم تربیتی در ایران معاصر بازتابی از تغییرات گسترده در ساختارهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و فکری جامعه ایرانی است. این پژوهش با رویکردی توصیفی کیفی، به بررسی سیر تاریخی و گفتمانی مفاهیم تربیتی از دوره قاجار تا دهه های اخیر می پردازد. تمرکز اصلی بر تحلیل چگونگی دگرگونی مفاهیمی چون «تربیت»، «معلم»، «دانش آموز»، «آموزش رسمی»، و «هدف های تربیتی» در بستر تحولات تاریخی ایران است. در این مسیر، داده ها از طریق تحلیل متون تاریخی، قوانین و آیین نامه های آموزشی، برنامه های درسی، و آثار علمی معتبر داخلی و خارجی گردآوری و تفسیر شده اند. یافته ها نشان می دهند که در دوره قاجار، تربیت بیشتر به معنای اطاعت، تهذیب اخلاقی و حفظ نظم سنتی بود، حال آنکه در دوران پهلوی به سمت مدرن سازی، نظم صنعتی، و انتقال دانش چرخش پیدا کرد. انقلاب اسلامی، بار دیگر گفتمان دینی را وارد عرصه تربیت کرد و پس از آن، در دهه های اخیر، مفاهیم تربیتی با چالش های ناشی از جهانی شدن، تغییر سبک زندگی، و تحولات تکنولوژیک مواجه شده اند. این مقاله تلاش دارد تا ضمن تحلیل پیوستار تحولات تربیتی در ایران معاصر، به گونه ای منسجم، مسیر شکل گیری مفاهیم کلیدی تربیتی را از منظر تاریخی و فرهنگی ترسیم کند. یافته های این تحقیق می تواند برای معلمان، سیاست گذاران آموزشی، و پژوهشگران حوزه تعلیم و تربیت مفید باشد.

کلیدواژه ها:

تربیت ، تحول ، ایران ، تاریخ ، گفتمان