تاثیر فضای یادگیری انعطاف پذیر بر خلاقیت معلمان و فراگیران/

در عصر حاضر، نظام های آموزشی بیش از پیش نیازمند بازاندیشی در طراحی فضاهای یادگیری هستند تا بتوانند با مقتضیات تربیت انسان خلاق همگام شوند. یکی از راهکارهای موثر در این زمینه، بهره گیری از فضاهای یادگیری انعطاف پذیر است؛ فضاهایی که با توجه به نیازهای متغیر یادگیرندگان و معلمان، امکان جابه جایی، بازآرایی و سازمان دهی مجدد تجهیزات، مبلمان و ابزارهای آموزشی را فراهم می آورند. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر فضای یادگیری انعطاف پذیر بر سطح خلاقیت معلمان و فراگیران در محیط های آموزشی رسمی است. روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و با استفاده از ابزار پرسشنامه و مشاهده میدانی، اطلاعات از نمونه ای متشکل از ۲۰۰ نفر (۱۲۰ دانش آموز و ۸۰ معلم) در مدارس ابتدایی و متوسطه گردآوری شده است.یافته های پژوهش نشان می دهد که طراحی محیط های یادگیری با قابلیت تغییر چیدمان، تنوع فضاهای گروهی و فردی، بهره گیری از نور طبیعی، رنگ های متنوع و ابزارهای چندرسانه ای، به شکل معناداری باعث ارتقاء انگیزه، تعاملات گروهی، و بروز رفتارهای خلاقانه در هر دو گروه معلمان و دانش آموزان شده است. همچنین، معلمانی که در چنین فضاهایی تدریس می کنند، رویکردهای نوآورانه تری در تدریس اتخاذ می نمایند و فراگیران نیز تمایل بیشتری به کشف، آزمون و ارائه راه حل های خلاقانه نشان می دهند. در نتیجه، می توان فضای یادگیری انعطاف پذیر را عاملی موثر در توانمندسازی نظام آموزشی در جهت پرورش خلاقیت دانست. بر این اساس، پیشنهاد می شود طراحان آموزشی، مدیران مدارس و سیاست گذاران تربیتی، توجه بیشتری به اصول طراحی انعطاف پذیر در برنامه ریزی های فیزیکی و آموزشی داشته باشند.

کلیدواژه ها:

خلاقیت ، فضای یادگیری انعطاف پذیر ، نوآوری آموزشی ، طراحی محیط یادگیری ، آموزش خلاق ، انگیزش یادگیری.