نقش آموزش تفکر انتقادی و خلاق در برنامه درسی پنهان و آشکار مدارس

در عصر حاضر که جامعه با تحولات سریع فناوری، فرهنگی و اجتماعی روبه روست، نیاز به تربیت دانش آموزانی دارای مهارت های تفکر انتقادی و خلاق بیش از پیش احساس می شود. آموزش این مهارت ها نه تنها در برنامه درسی آشکار، بلکه در برنامه درسی پنهان نیز نقش اساسی دارد. این مقاله با هدف بررسی نقش آموزش تفکر انتقادی و خلاق در دو حوزه برنامه درسی آشکار و پنهان مدارس نگاشته شده است. برنامه درسی آشکار شامل محتوای رسمی، اهداف آموزشی و فعالیت هایی است که به طور مستقیم به دانش آموزان آموزش داده می شود؛ در حالی که برنامه درسی پنهان، شامل نگرش ها، ارزش ها، انتظارات و پیام های ضمنی است که از طریق محیط آموزشی، روابط میان فردی و سبک تدریس منتقل می گردد. یافته های این مقاله نشان می دهد که آموزش تفکر انتقادی و خلاق، صرفا با ارائه محتوای درسی کافی نیست، بلکه نیازمند ایجاد فضای آموزشی آزاد، حمایت از اظهارنظرهای متفاوت، و تشویق به پرسشگری و بازاندیشی در هر دو بعد آشکار و پنهان برنامه درسی است. همچنین، معلمان نقش کلیدی در تقویت این مهارت ها ایفا می کنند، زیرا سبک تعامل، شیوه تدریس و الگوی رفتاری آن ها بخش مهمی از برنامه درسی پنهان را تشکیل می دهد. تحلیل ها حاکی از آن است که مدارس موفق در پرورش تفکر انتقادی و خلاق، هم راستایی نسبی میان اهداف رسمی و ارزش های نانوشته خود دارند و به گونه ای یکپارچه به توسعه این قابلیت ها می پردازند. در پایان، مقاله پیشنهادهایی برای تقویت جایگاه آموزش تفکر انتقادی و خلاق در نظام آموزشی، با تاکید بر نقش آگاهانه معلمان و سیاست گذاران ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

کلمات کلیدی: تفکر انتقادی ، تفکر خلاق ، برنامه درسی آشکار ، برنامه درسی پنهان ، آموزش و پرورش ، مهارت های قرن بیست ویکم ، نقش معلم.