تاثیر برنامه های تاب آوری محور بر دانش آموزان در معرض خطر و آسیب پذیر

دانش آموزان در معرض خطر و آسیب پذیر، به ویژه آنانی که با چالش هایی مانند فقر، بی ثباتی خانوادگی، خشونت محیطی یا ناتوانی های روانی-اجتماعی مواجه اند، در معرض افت تحصیلی، انزوای اجتماعی و بروز مشکلات رفتاری قرار دارند. در سال های اخیر، طراحی و اجرای برنامه های آموزشی و روان شناختی مبتنی بر مفهوم تاب آوری (Resilience) به عنوان راهکاری موثر برای مقابله با این چالش ها مورد توجه قرار گرفته است. مقاله حاضر، با رویکردی مروری، به بررسی تاثیر برنامه های تاب آوری محور بر بهبود سلامت روان، عملکرد تحصیلی و توانمندی های مقابله ای این گروه از دانش آموزان می پردازد.مطالعه حاضر با تحلیل مطالعات داخلی و بین المللی منتشرشده بین سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۴، به بررسی ساختار، محتوای مداخله ها و پیامدهای کلیدی آن ها پرداخته است. نتایج نشان می دهد که برنامه هایی با محوریت تقویت مهارت های خودآگاهی، حل مسئله، ارتباط موثر و تنظیم هیجانی می توانند به ارتقاء ظرفیت مقابله با فشارهای محیطی و تقویت احساس ارزشمندی و کنترل درونی در دانش آموزان منجر شوند. همچنین، ادغام این برنامه ها در ساختار مدرسه، به ویژه از طریق حمایت معلمان، مشاوران و مشارکت خانواده، اثربخشی بلندمدت مداخلات را افزایش می دهد.با وجود اثربخشی بالای این برنامه ها، چالش هایی نظیر کمبود نیروی متخصص، نبود چارچوب ارزیابی یکپارچه و محدودیت منابع مالی در مسیر اجرای فراگیر آن ها وجود دارد. با این حال، گنجاندن آموزش تاب آوری در برنامه های تربیتی مدارس، می تواند گامی اساسی در جهت ارتقای عدالت آموزشی و سلامت روانی دانش آموزان آسیب پذیر تلقی شود.

کلیدواژه ها:

کلمات کلیدی: تاب آوری ، دانش آموزان در معرض خطر ، سلامت روان ، آموزش مهارت های زندگی ، مداخله مدرسه محور ، آسیب پذیری تحصیلی