تعیین واحد ژئومکانیکی با ترکیب روش های خوشه بندی و نتایج آزمایشگاهی برای سازندهای کنگان و دالان در یکی از مخازن جنوب ایران

تعیین واحد ژئومکانیکی گام نخست برای درک صحیح شرایط مخزن و اجرای بهینه فرایندهای مهندسی است. در این تحقیق، واحدهای ژئومکانیکی برای دو سازند کنگان و دالان، به عنوان اصلی ترین مخازن هیدروکربنی خلیج فارس، تعیین شده اند. به منظور کاهش خطای ناشی از قضاوت های مهندسی و افزایش دقت تحلیل ها، از سه روش خوشه بندی سلسله مراتبی، مبتنی بر چگالی و کی-میانگین با استفاده از نرم افزار MATLAB برای تعیین واحدهای ژئومکانیکی بهره گرفته شد. داده های ورودی مدل خوشه بندی شامل نگاره های پتروفیزیکی چگالی، نوترون، گاما، و صوتی برشی و فشاری هستند که مزیت آن ها در دسترسی آسان و کاربرد در ساخت مدل ژئومکانیکی می باشد. در ادامه، ۴۳ نمونه مغزه براساس تخلخل و نفوذپذیری دسته بندی شده و میزان تطابق میان واحدهای ژئومکانیکی تعیین شده با این دسته بندی بررسی شد. علاوه براین، از شاخص سیلوئت (Silhouette) برای ارزیابی کیفیت خوشه بندی در هر یک از روش ها استفاده گردید. در نهایت، پنج واحد ژئومکانیکی با استفاده از الگوریتم خوشه بندی سلسله مراتبی، بر پایه معیار متریک اقلیدسی استاندارد و روش پیوند کمترین واریانس، تعیین شدند. نتایج نشان داد که روش مورد استفاده بیش از ۹۰ درصد تطابق با داده های آزمایشگاهی دارد و مقدار شاخص سیلوئت برابر ۴۸/۰ به دست آمده است.

کلیدواژه ها:

واحد ژئومکانیکی ، الگوریتم خوشه بندی ، نگاره های پتروفیزیکی ، تخلخل و نفوذپذیری ، مخازن کربناته