تحلیل و بررسی معنای عرفانی رنگ ها در نگارگری مکتب شیراز و تبریز

در هنر نگارگری ایرانی- اسلامی ، رنگ نشانه های از جهان قدسی و ملکوتی است، که در آن نور الهی نقش اصلی را ایفا می کند. حضور رنگ در این نقاشی ها پیامد باز شدن چشم دل هنرمند و دیدار او از عالم مثال و خیال می باشد. مکاتب نگارگری شیراز و تبریز، دو سنت برجسته در هنر نگارگری ایرانی بوده که با وجود اهمیت رنگ در هنر اسلامی و نگارگری ایرانی ، در خصوص معنای عرفانی رنگ ها در این دو مکتب کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش با هدف پر کردن خلا، به تحلیل و مقایسه ی نظام منظم کاربرد رنگ در نسخ خطی مصور منسوب به این دو مکتب، با استناد به متون عرفانی و منابع تخصصی تاریخ هنر می پردازد. پژوهش با رویکردی توصیفی- تحلیلی و روش های کیفی ، از جمله تحلیل محتوا و نماد شناسی، به بررسی نظام معنایی رنگ ها در هر دو مکتب می پردازد و به تمایزات و تشابهات بنیادین آنها در بیان مفاهیم عرفانی، با تاکید بر ابعاد بصری، سبکی و زمینه های فرهنگی شکل گیری هر مکتب، می پردازد. یافته های پژوهش نشان دهنده ی نظام های معنایی رنگی منسجم و غنی در هر دو مکتب است که ضمن حفظ معنای عرفانی بنیادین، ویژگی های متمایز و رویکردهای متفاوت هر مکتب را بازتاب می دهند. این پژوهش با ارائه تحلیلی جامع و تطبیقی، به درک عمیق تر جایگاه رنگ در نگارگری ایرانی نقش آن در تجسد مفاهیم عرفانی و معنوی کمک شایانی می نماید

کلیدواژه ها:

معنای عرفانی رنگ ، نگارگری ، مکتب شیراز ، مکتب تبریز