تاثیر روش های تدریس خلاق در ارتقای یادگیری دانش آموزان دوره ابتدایی

آموزش در دوره ابتدایی، به عنوان پایه ای ترین و اثرگذارترین مقطع نظام آموزشی، نقش کلیدی در شکل گیری شخصیت، مهارت های پایه و نگرش های یادگیری دانش آموزان دارد. در دهه های اخیر، تغییرات سریع اجتماعی، فرهنگی و فناوری، ضرورت تحول در شیوه های آموزشی را به یک الزام تبدیل کرده است. از این رو، استفاده از روش های تدریس خلاق، به عنوان یکی از محورهای اصلی نوآوری در آموزش، مورد توجه گسترده پژوهشگران و سیاست گذاران آموزشی قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر روش های تدریس خلاق در بهبود یادگیری، افزایش انگیزش و تقویت مشارکت فعال دانش آموزان دوره ابتدایی، به ویژه پایه چهارم، انجام گرفته است.روش تحقیق این مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع کاربردی و با رویکرد ترکیبی (کیفی و کمی) بوده است. جامعه آماری شامل معلمان رسمی و دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی در شهر تهران بوده که به صورت نمونه گیری هدفمند و خوشه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل مصاحبه نیمه ساختار یافته با معلمان، پرسشنامه استاندارد انگیزش تحصیلی، و چک لیست مشاهده کلاسی بوده است. داده های کیفی با روش تحلیل محتوای کیفی و داده های کمی با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شدند.یافته ها نشان می دهند که استفاده از روش های تدریس خلاق نظیر بازی های آموزشی، داستان گویی، نقشه مفهومی، ایفای نقش و یادگیری مشارکتی، تاثیر مثبت و معناداری بر مولفه های مختلف یادگیری از جمله درک مفاهیم، حافظه بلندمدت، انگیزش درونی، تعامل اجتماعی، اعتماد به نفس و مهارت های حل مسئله دارد. همچنین، میزان مشارکت کلاسی و علاقه مندی به حضور در کلاس، در بین دانش آموزانی که در معرض روش های خلاقانه قرار داشتند، به طور چشمگیری افزایش یافته است. تحلیل نتایج کمی نیز نشان داد که میانگین نمرات دانش آموزان در دروسی که با روش های خلاقانه تدریس شدند، به طور معناداری بیشتر از گروه شاهد (روش های سنتی) بوده است.در مجموع، نتایج این پژوهش نشان می دهد که بهره گیری از شیوه های تدریس خلاق می تواند به طور مستقیم موجب ارتقای کیفیت یادگیری در مقطع ابتدایی شود و در بلندمدت، موجب پرورش نسلی خلاق، مشارکت جو و علاقه مند به یادگیری گردد. پیشنهاد می شود مسئولان آموزشی با طراحی برنامه های ضمن خدمت برای معلمان، تولید محتوای آموزشی نوآورانه و بازنگری در اهداف برنامه درسی، زمینه به کارگیری گسترده تر روش های تدریس خلاق را در مدارس ابتدایی فراهم آورند.کلیدواژه ها: تدریس خلاق، یادگیری، آموزش ابتدایی، روش های نوین تدریس، انگیزش تحصیلی