عوامل تاثیرگذار بر گرایش دانش آموزان مقطع متوسطه به مصرف مواد مخدر با رویکرد اجتماعی و خانوادگی

گرایش دانش آموزان مقطع متوسطه به مصرف مواد مخدر، به عنوان یکی از چالش های جدی حوزه تعلیم و تربیت و سلامت اجتماعی، نیازمند واکاوی علمی و چندلایه است. هدف این مقاله، شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر این پدیده با تمرکز بر ابعاد خانوادگی و اجتماعی است. روش پژوهش، مروری و تحلیلی بوده و بر پایه بررسی پژوهش های داخلی و بین المللی انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که مصرف مواد در میان نوجوانان، تحت تاثیر ترکیب پیچیده ای از عوامل فردی، همچون هیجان طلبی، ضعف مهارت های مقابله ای و هویت یابی، عوامل خانوادگی مانند تعارض والدین، نبود نظارت موثر و اعتیاد والدین، و عوامل اجتماعی نظیر فشار همسالان، محرومیت اقتصادی و نبود امکانات تفریحی سالم شکل می گیرد. در مدل تلفیقی تحلیل، این عوامل در سه سطح زمینه ساز روان شناختی، محرک های خانوادگی و شتاب دهنده های اجتماعی دسته بندی شده اند. نتیجه گیری مقاله بر ضرورت طراحی راهبردهای مداخله ای در سه سطح فرد، خانواده و جامعه تاکید دارد. این راهبردها باید مبتنی بر آموزش مهارت های زندگی، توانمندسازی والدین، ارتقای کارکرد تربیتی مدارس و ایجاد فضاهای سالم فرهنگی و اجتماعی برای نوجوانان باشد. مصرف مواد در این گروه سنی، بیش از آن که انحراف فردی باشد، نشانه ای از گسست پیوندهای حمایتی و ضعف نظام اجتماعی است؛ از این رو، بازسازی این پیوندها راهکار بنیادین پیشگیری تلقی می شود.

کلیدواژه ها:

نوجوانان ، اعتیاد ، خانواده ، جامعه ، رویکرد اجتماعی