ابعاد چندگانه کیفیت محیطی در طراحی پیاده راه های شهری: تجربه ایران و رویکردهای بین المللی

کیفیت محیطی پیاده راه های شهری، مفهومی چندبعدی و ترکیبی است که در تعامل با طراحی کالبدی، تجربه زیسته شهروندان، شاخص های زیست محیطی و فرآیندهای مدیریت شهری معنا می یابد. هدف اصلی، تحلیل ابعاد موثر بر کیفیت فضاهای پیاده مدار در شهرهای ایران و تطبیق آن با رویکردهای بین المللی بود. تحلیل مطالعات موردی از شهرهایی مانند شیراز، رشت، مشهد و سنندج نشان داد که ارتقاء کیفیت محیطی در پیاده راه ها زمانی حاصل می شود که طراحی فیزیکی با شاخص های ادراکی، اجتماعی و زیست محیطی هم راستا باشد و مشارکت نهادهای محلی در تمامی مراحل اجرا و بهره برداری حفظ شود. بررسی منابع جهانی نشان داد که عناصر موثر بر موفقیت پیاده راه ها شامل مقیاس انسانی، همگانی سازی طراحی، دسترسی پذیری، استفاده از داده های فناورانه، و طراحی فراگیر برای گروه های مختلف اجتماعی است. ارزیابی چارچوب های سنجش کیفیت نیز نشان داد که تلفیق شاخص های کمی و کیفی، به ویژه در قالب ابزارهایی مانند ماتریس اثرات، رضایت سنجی، و تحلیل رفتاری کاربران، نقش کلیدی در مدیریت موثر پیاده راه ها دارد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که تحقق کیفیت محیطی پایدار در پیاده راه ها نیازمند رویکردی تلفیقی میان طراحی، ارزیابی و سیاست گذاری شهری است.

کلیدواژه ها:

کیفیت محیطی ، پیاده راه شهری ، فضای شهری ، طراحی انسان محور ، ارزیابی شهری.