واردات کالاهای غیر ضروری به کشور و پیامدها، آسیب ها و راه های مقابله با آن

پژوهش حاضر به تحلیل پدیده واردات کالاهای غیرضروری در اقتصاد ایران و پیامدهای چندبعدی آن پرداخته و تلاش کرده است با بهره گیری از رویکردی ترکیبی و بین رشته ای، تصویر جامع تری از ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاستی این مساله ارائه دهد. داده های به کاررفته شامل آمارهای گمرکی، شاخص های کلان اقتصادی، مصاحبه های ساختاریافته با کارشناسان، و تحلیل محتوای سیاست نامه های تجاری بوده است. نتایج مدل های اقتصادسنجی چندمتغیره نشان داد که افزایش واردات کالاهای غیرضروری رابطه ای منفی و معنادار با تولید داخلی، اشتغال صنعتی و تراز تجاری داشته و هم زمان به افزایش تقاضا برای ارز خارجی و بی ثباتی بازار ارز منجر شده است. در سطح فرهنگی، الگوی مصرف در ایران به گونه ای تحول یافته که کالاهای خارجی صرف نظر از ضرورت مصرف، به نمادهای منزلت اجتماعی بدل شده اند؛ امری که سیاست های کنترل واردات را با چالش جدی مواجه می سازد. بر مبنای یافته های پژوهش، راهکارهایی نظیر اصلاح ساختار تعرفه ای، طراحی شاخص ضرورت واردات، تقویت نهادهای نظارتی، حمایت هوشمند از تولید داخلی و فرهنگ سازی مصرف در سطح جامعه پیشنهاد شد. پژوهش نتیجه می گیرد که واردات بی رویه کالاهای غیرضروری پدیده ای ساختاری است که بدون اصلاح هماهنگ در سطوح سیاست گذاری اقتصادی، فرهنگی و نهادی، قابل مدیریت نخواهد بود. این مطالعه با ارائه مدلی چندسطحی برای تحلیل و مواجهه با واردات غیرضروری، تلاش می کند بستری تحلیلی برای سیاست گذاری جامع در این حوزه فراهم سازد.

کلیدواژه ها:

واردات غیرضروری ، تولید داخلی ، سیاست تجاری ، وابستگی اقتصادی ، الگوی مصرف