عوامل موثر برشکل گیری ارتقاء سرمایه اجتماعی در سطح محلات غیر رسمی (مطالعه موردی شهر مشهد)

امروزه رویکردهای نوینی با اهمیت به بعد اجتماعی زندگی شهری، توانسته اند توسعه و پیشرفت قابل توجهی را بر زندگی شهری شهروندان و ساکنین ببخشد. توجه به ابعاد اجتماعی به علت نظام جمعیتی معمولا نا متناجس این شهرها از اهمیت دو چندانی برخوردار است. بدین ترتیب در این پژوهش هدف اصلی، بررسی ارتباط بین مفهوم سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی شهری البته از بعد ذهنی آن می باشد. بعد ذهنی کیفیت زندگی شهری مترادف است با میزان رضایتمندی شهروندان از عوامل مختلف موثر در کیفیت زندگی مانند عوامل کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و غیره. نتایج حاصل از این پژوهش وجود ارتباط بین میزان سرمایه اجتماعی و میزان کیفیت ذهنی زندگی شهری را تایید می نماید. همچنین ارتباط قابل ملاحظه ای نیز بین تمایل به ماندن در محلات غیر رسمی شهر مشهد (نرخ ماندگار جمعیت) و کیفیت ذهنی زندگی شهری دیده شد. در انتها نیز مدلی جهت ارزیابی بهتر نحوه بر هم کنش مفاهیم مورد نظر این تحقیق ارائه گردید. بدین ترتیب می توان اظهار داشت توجه به ابعاد اجتماعی و برنامه ریزی جهت ارتقاء سرمایه اجتماعی با توجه به تاثیر مثبت بر میزان کیفیت ذهنی زندگی شهری می تواند به عنوان یک راهکار برنامه ریزانه در نظام برنامه ریزی شهر مشهد به کار گرفته شود. هرچند این نتیجه به لحاظ علمی قابل تعمیم به شهرهای دیگر نیست لیکن با توجه به مشابهت های زیاد بین کلانشهر های ایران، می توان انتظار داشت این نتیجه در جاهای دیگر نیز تکرارگردد. بعلاوه فرآیند تحلیلی مورد استفاده این پژوهش می تواند در شهرهای دیگر از جمله شهرهای بزرگ بکار گرفته شود.

کلیدواژه ها:

سرمایه اجتماعی ، توانمندسازی ، سکونتگاه های غیر رسمی