نقش طرحواره های ذهنی در ایجاد مشکلات جنسی و راهکارهای CBT برای درمان آنها

طرحواره های ناسازگار اولیه به عنوان الگوهای عمیق و نهادینه شده شناختی، نقش مهمی در شکل گیری و تداوم مشکلات روان شناختی از جمله اختلالات عملکرد جنسی ایفا می کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش این طرحواره ها در مشکلات جنسی و اثربخشی درمان شناختی-رفتاری (CBT) در کاهش آن ها انجام شد. این مطالعه به روش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون – پس آزمون و گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل زنان متاهل دارای اختلال جنسی مراجعه کننده به مراکز مشاوره در سال ۱۴۰۳ بود. از میان آنان، ۳۰ نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش تحت ده جلسه مداخله شناختی-رفتاری قرار گرفت. داده ها با استفاده از پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه (YSQ-SF) و شاخص عملکرد جنسی زنان (FSFI) گردآوری و با آزمون تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. نتایج نشان داد که CBT موجب کاهش معنادار نمرات طرحواره های ناسازگار اولیه (p < ۰.۰۰۱) و افزایش عملکرد جنسی (p < ۰.۰۰۱) در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شد. تمامی زیرمقیاس های عملکرد جنسی شامل میل، تحریک، روان سازی، ارگاسم، رضایت و درد نیز بهبود معناداری یافتند. مداخله شناختی-رفتاری با تمرکز بر اصلاح ساختارهای فکری ناسازگار و بازسازی طرحواره های ذهنی می تواند رویکردی موثر در درمان مشکلات جنسی زنان باشد. پیشنهاد می شود در درمان های روان درمانی اختلالات جنسی، به ارزیابی و مداخله در طرحواره های ناسازگار اولیه توجه ویژه ای شود.

کلیدواژه ها:

طرحواره های ناسازگار اولیه ، مشکلات جنسی ، درمان شناختی-رفتاری ، زنان متاهل ، عملکرد جنسی