پیش بینی قانون مداری بر اساس ویژگی های شخصیتی با در نظر گرفتن نقش تعدیل گر منبع انگیزش درونی و بیرونی

هدف پژوهش حاضر بررسی الگوی پیش بینی قانون مداری براساس ویژگی های شخصیتی با تاکید بر نقش تعدیل گر منبع انگیزش درونی و بیرونی بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان رسمی و پیمانی دستگاه های اجرایی و نهادهای عمومی استان تهران در سال ۱۴۰۴ بود. حجم نمونه مورد بررسی ۲۵۰ نفر بود که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم طبقه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه قانون مداری (LOS)، پرسشنامه ویژگی های شخصیتی نئو (NEO-FFI) و پرسش نامه انگیزش درونی و بیرونی (AFV) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS۲۷ و AMOS۲۴ و روش آماری تحلیل رگرسیون چندگانه و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها نشان دادند که سه مولفه شخصیتی وظیفه شناسی، برون گرایی، سازگاری، پیش بین مثبتی از قانون مداری هستند و این در حالی است که روان نژندی نقش منفی معناداری در تبیین قانون مداری ایفا می کنند. شرکت کنندگانی که از سطح بالاتری از وظیفه شناسی برخوردار بودند، به میزان قابل توجهی رفتارهای قانون مدارانه از خود نشان می دادند. همچنین، انگیزش درونی نقش تعدیل گر موثری در رابطه بین شخصیت و قانون مداری داشت؛ به گونه ای که در افرادی با انگیزش درونی بالا، اثر ویژگی های شخصیتی مثبت بر قانون مداری تشدید می شد. در مقابل، انگیزش بیرونی، اگرچه با قانون مداری رابطه داشت، اما تاثیر تعدیل گر ضعیف تری نشان داد. بر اساس یافته ها می توان چنین گفت که اگر چه قانون مداری به عنوان یک خصیصه در نظر گرفته می شود اما در حالتی کلی پایبندی به آن در عمل منوط به ویژگی های شخصیتی افراد است و در حالتی دیگر این منبع انگیزشی افراد است که سوق دهنده به سوی این امر می باشد. به طوریکه اگر چه بهترین حالت قانون مداری برای افراد با ویژگی های منحصر به فرد جوشیدن این امر از درون آن هاست؛ اما در صورت لزوم و به منظور مدیریت رفتار جمعی و قانونی می توان از انگیزش های بیرونی برای ایجاد تمایل در اجرای قوانین استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

قانون مداری ، ویژگی های شخصیتی ، منبع انگیزش درونی و بیرونی ، مدیریت رفتار