طراحی چارچوب زنجیره تامین هوشمند برای صنعت حمل ونقل ایران با استفاده از بلاکچین، هوش مصنوعی و قراردادهای هوشمند

صنعت حمل ونقل ایران با چالش های مکرری از جمله ناکارآمدی ها، عدم شفافیت، تاخیر در فرآیندها و محدودیت ردیابی مواجه است. این مقاله چارچوبی هوشمند برای زنجیره تامین صنعت حمل ونقل ایران ارائه می دهد که با تلفیق سه فناوری نوظهور بلاکچین، هوش مصنوعی و قراردادهای هوشمند، توانمندی های لجستیکی را بهبود می بخشد. روش پژوهش به صورت مفهومی-روش شناختی بوده و با استفاده از تحلیل سناریویی نشان می دهد چگونه این فناوری ها می توانند موانع لجستیکی را برطرف کرده، امنیت داده ها را افزایش داده، فرآیندهای تایید را خودکار کنند و در نهایت مقاومت عملیاتی را تقویت نمایند. این چارچوب راهبردی مناسبی برای سیاستگذاران و ذینفعان صنعت حمل ونقل به منظور مدرن سازی زیرساخت های لجستیک و زنجیره تامین کشور است. حمل ونقل نقش حیاتی در توسعه اقتصادی و اتصال منطقه ای دارد. در ایران، بخش حمل ونقل شامل حمل ونقل جاده ای، ریلی، هوایی و دریایی با مشکلاتی مانند زیرساخت های قدیمی، سیستم های پراکنده و جزیره ای و فرآیندهای غیرشفاف مواجه است. این ضعف ها نه تنها لجستیک داخلی را تحت تاثیر قرار می دهد بلکه توانایی کشور در تجارت منطقه ای را نیز محدود می کند، به ویژه در شرایط جهانی شدن و انتظارهای تجارت دیجیتال. تحول دیجیتال زنجیره تامین، راهکاری کلیدی برای این مسائل شناخته شده است. فناوری هایی همچون بلاکچین، اطمینان از تغییرناپذیری داده ها و اعتماد را فراهم می کنند، هوش مصنوعی امکان تحلیل پیش بینی و خودکارسازی را می دهد و قراردادهای هوشمند اجرای امن و شفاف توافق ها را تضمین می کنند. با این حال، ادغام این فناوری ها در زنجیره تامین حمل ونقل ایران هنوز توسعه نیافته است. . این مقاله تلاشی است برای پر کردن این خلا از طریق ارائه یک مدل مفهومی بومی سازی شده زنجیره تامین هوشمند در صنعت حمل و نقل ایران است. مرور ادبیات بلاک چین، شفافیت و قابلیت ردیابی را در زنجیره تامین متحول ساخته است. این فناوری با ارائه دفتر کل غیرمتمرکز معاملات، با حذف واسطه ها و ثبت غیرقابل تغییر تراکنش ها، اعتماد را بهبود می بخشد. هوش مصنوعی نیز در بهینه سازی مسیرها، نگهداری پیش بینانه و پیشگیرانه و شناسایی تقلب بسیار موثر است. قراردادهای هوشمند اجرای خودکار قراردادها و توافقات را بدون نیاز به نهاد ثالث ممکن می سازند. مطالعات جهانی نشان می دهند چگونه این فناوری ها در لجستیک بهینه سازی ایجاد می کنند. نمونه هایی همچون راه حل بلاکچین IBM و Maersk برای افزایش شفافیت محموله ها و زیرساخت حمل ونقل هوشمند در چین با استفاده از هوش

کلیدواژه ها:

زنجیره تامین ، بلاکچین ، هوش مصنوعی ، قراردادهای هوشمند ، لجستیک ، صنعت حمل ونقل ، تحول دیجیتال