بررسی تاثیر تعامل کلامی موثر بین معلم و دانش آموزان بر کاهش رفتارهای انفعالی و افزایش درگیری تحصیلی

فرایند تعلیم و تربیت، تنها به انتقال دانش محدود نمی شود، بلکه تعامل انسانی و ارتباط موثر میان معلم و دانش آموز از ارکان بنیادین موفقیت آموزشی به شمار می آید. در این میان، تعامل کلامی که شکلی از ارتباط زبانی و اجتماعی میان معلم و دانش آموز است، به عنوان ابزاری پرقدرت در شکل دهی رفتار، نگرش و انگیزش تحصیلی دانش آموزان ایفای نقش می کند. تعامل کلامی موثر، به معنای تبادلی دوسویه، محترمانه، هدفمند و همدلانه است که در آن معلم نه تنها نقش هدایت گر آموزشی بلکه نقش الگو، شنونده و تسهیل گر رشد روانی اجتماعی را بر عهده دارد. در سال های اخیر، با توجه به تغییرات روانی و اجتماعی در نسل جدید دانش آموزان، مسائلی چون کاهش انگیزش تحصیلی، رفتارهای انفعالی، کناره گیری از فعالیت های کلاسی و احساس ناتوانی در مشارکت آموزشی، به چالش های رایج در محیط های آموزشی تبدیل شده اند. رفتارهای انفعالی، از جمله بی تفاوتی، سکوت، بی میلی به مشارکت، و اجتناب از درگیری شناختی، نه تنها بازده تحصیلی را کاهش می دهند بلکه بر رشد هویت تحصیلی و اجتماعی دانش آموز نیز تاثیر منفی می گذارند. این رفتارها اغلب ناشی از محیط های آموزشی سرد، غیرهمدلانه، یک سویه و فاقد تعامل انسانی معنادار هستند. در این شرایط، تعامل کلامی موثر می تواند به عنوان یک عامل مداخله ای کلیدی، در احیای روحیه و درگیری تحصیلی دانش آموزان عمل کند.در این پژوهش که به شیوه مروری و با مطالعه کتابخانه ای و مراجعه به مقاله ها و تحقیق های چاپ شده و مطالب دیجیتالی گرد آوری شده است و سعی بر آن شده که به بررسی تاثیر تعامل کلامی موثر بین معلم و دانش آموزان بر کاهش رفتارهای انفعالی و افزایش درگیری تحصیلی شود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که ارتباطات معلم محور و غیرتعاملی، موجب تقویت رفتارهای انفعالی در کلاس درس می شوند، در حالی که تعامل کلامی مثبت و مشارکتی، بستر شکل گیری حس تعلق، امنیت روانی و اعتماد به نفس را فراهم می سازد. هنگامی که معلم با زبان تشویق، همدلی، توجه و بازخورد هدفمند با دانش آموزان صحبت می کند، آنان احساس شنیده شدن، ارزشمندی و کارآمدی می کنند. این احساسات، انگیزه درونی دانش آموز را فعال می سازد و او را به مشارکت فعال در فرایند یادگیری سوق می دهد.

کلیدواژه ها:

درگیری تحصیلی ، تعامل ، دانش آموزان ، معلم ، رفتار انفعالی