تاثیر بوی محیط کلاس بر عملکرد شناختی دانش آموزان

محیط فیزیکی کلاس درس، عاملی مهم در فرآیند یادگیری است که ابعاد مختلفی از جمله نور، دما، صدا و تهویه را در بر می گیرد. با این حال، یکی از ابعاد کمتر مطالعه شده اما بالقوه تاثیرگذار،بوی محیط کلاس (Classroom Odor) است. این مقاله به بررسی جامعتاثیر بوی محیط کلاس بر عملکرد شناختی دانش آموزان می پردازد. حواس بویایی، به طور مستقیم با مراکز مغزی مرتبط با حافظه و هیجانات (سیستم لیمبیک) در ارتباط است و می تواند به طور ناخودآگاه بر توجه، تمرکز، حافظه، خلق و خو، و حتی سطح برانگیختگی تاثیر بگذارد. پژوهش حاضر به شناسایی انواع بوهای رایج در محیط کلاس (مانند بوهای مطبوع، نامطبوع و خنثی)، بررسی سازوکارهای روانشناختی و نوروفیزیولوژیکی تاثیر آن ها بر فرآیندهای شناختی، و تحلیل پیامدهای آن بر یادگیری و عملکرد تحصیلی دانش آموزان می پردازد. یافته های پژوهش های پیشین نشان می دهد که برخی بوهای مطبوع (مانند رایحه مرکبات یا اسطوخودوس) می توانند باعث افزایش هوشیاری و بهبود عملکرد در تکالیف توجهی شوند، در حالی که بوهای نامطبوع می توانند منجر به کاهش تمرکز، افزایش حواس پرتی و حتی بروز علائم جسمانی شوند. چالش های پژوهش در این حوزه، از جمله کنترل متغیرها و سنجش دقیق بوها، مورد بحث قرار گرفته و راهکارهای عملی و مبتنی بر شواهد برای بهینه سازی محیط بویایی کلاس درس به منظور ارتقاء عملکرد شناختی دانش آموزان ارائه می شود. هدف نهایی، ارائه یک چارچوب جامع برای برنامه ریزان فضاهای آموزشی، مدیران مدارس و معلمان است که با شناخت تاثیرات ظریف اما مهم بوها، بتوانند محیط های یادگیری مساعدتری را برای تمامی دانش آموزان فراهم آورند و به ارتقاء فرآیندهای شناختی و تحصیلی آن ها کمک کنند.

کلیدواژه ها:

بوی محیط ، کلاس درس ، عملکرد شناختی ، دانش آموزان ، حافظه ، توجه ، خلق و خو ، محیط آموزشی.