نقش برنامه های سواد رسانه ای در کاهش تاثیر منفی شبکه های اجتماعی بر نوجوانان

در عصر اطلاعات و ارتباطات، شبکه های اجتماعی به بخش جدایی ناپذیری از زندگی نوجوانان تبدیل شده اند. این فضاهای مجازی، با وجود فرصت های گسترده در زمینه یادگیری، تعامل و سرگرمی، در عین حال مخاطراتی همچون اعتیاد رسانه ای، افت تحصیلی، اختلال در روابط اجتماعی، تضعیف سلامت روان و شکل گیری هویت های کاذب را برای نوجوانان به همراه دارند. در این میان، یکی از موثرترین راهکارهای مواجهه آگاهانه با چالش های ناشی از شبکه های اجتماعی، آموزش سواد رسانه ای است. برنامه های سواد رسانه ای با هدف توانمندسازی نوجوانان در تحلیل محتوا، شناسایی سوگیری ها، درک اهداف پنهان پیام ها و مدیریت استفاده از رسانه ها طراحی می شوند. این برنامه ها به نوجوانان می آموزند که چگونه پیام های رسانه ای را به صورت نقادانه بررسی کنند، در برابر تاثیرات منفی مقاومت روانی و شناختی داشته باشند و نقش فعالانه تری در انتخاب و مصرف رسانه ایفا نمایند.مطالعات گوناگون حاکی از آن است که آموزش اصول سواد رسانه ای می تواند به کاهش اعتماد ناآگاهانه به محتوای شبکه های اجتماعی، پیشگیری از انتشار شایعات، بهبود سلامت روان و ارتقای مسئولیت پذیری دیجیتال در میان نوجوانان منجر شود. این مقاله با هدف بررسی نقش برنامه های سواد رسانه ای در کاهش تاثیرات منفی شبکه های اجتماعی بر نوجوانان، به تحلیل نظری و تجربی موضوع پرداخته و راهکارهایی برای طراحی و اجرای اثربخش این برنامه ها در نظام آموزشی و فرهنگی کشور ارائه می دهد.