بررسی تطبیقی شفافیت در قراردادهای بانکی بین حقوق ایران و مقررات اروپا

شفافیت در قراردادهای بانکی یکی از اصول بنیادین برای حفظ اعتماد عمومی، کاهش اختلافات و تضمین رضایت آگاهانه مشتریان است. در نظام های حقوقی پیشرفته، مانند اتحادیه اروپا، شفافیت به عنوان یک الزام قانونی نهادینه شده و با استفاده از سازوکارهای دقیق افشای اطلاعات، از حقوق مصرف کنندگان حمایت می شود. در مقابل، حقوق ایران با وجود برخی مقررات کلی در زمینه اصل لزوم و حسن نیت، فاقد چارچوب منسجم و کارآمد برای تضمین شفافیت در قراردادهای بانکی است. هدف این مقاله، بررسی تطبیقی میزان و شیوه تحقق شفافیت در قراردادهای بانکی در حقوق ایران و مقررات اتحادیه اروپا است. روش تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی با رویکرد تطبیقی انجام شده و منابع حقوقی، مقررات بانکی، رویه های قضایی و مستندات رسمی از هر دو نظام مورد تحلیل قرار گرفته اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که در مقررات اروپایی، شفافیت به صورت نظام مند از طریق الزامات پیش قراردادی، زبان روشن، افشای نرخ واقعی بهره، و ابزارهای استاندارد اطلاع رسانی مانند KID و APR اعمال می شود. در حالی که در ایران، غالب قراردادهای بانکی به صورت الحاقی و با زبان پیچیده تنظیم می شوند که شفافیت لازم را برای مشتریان فراهم نمی آورد. در پایان، پیشنهاداتی برای اصلاح ساختار حقوقی ایران در راستای افزایش شفافیت ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

شفافیت ، قرارداد بانکی ، حقوق ایران ، اتحادیه اروپا ، حقوق مصرف کننده ، افشای اطلاعات ، قرارداد الحاقی