تحلیل تطبیقی آسیب های زیست محیطی ناشی از مخاصمات مسلحانه با جرایم زیست محیطی بین المللی

تخریب محیط زیست در جریان مخاصمات مسلحانه، به یکی از جدی ترین چالش های حقوق بین الملل معاصر تبدیل شده است؛ آسیبی که پیامدهای آن نه تنها طبیعت، بلکه امنیت انسانی و نسل های آینده را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. تجربه های تاریخی از جنگ های مدرن نشان می دهند که استفاده گسترده از ابزارهای نظامی، موجب نابودی گسترده زیست بوم ها، آلودگی منابع حیاتی و برهم زدن تعادل اکولوژیکی شده است. با وجود تلاش های حقوقی برای حفاظت از محیط زیست در زمان جنگ، از جمله تدوین برخی اسناد بین المللی و طرح مفهوم نوپای «اکوساید»، خلاهای حقوقی و نهادی همچانان موجب تداوم مصونیت عاملان این تخریب ها است. این پژوهش با نگاهی تطبیقی، به بررسی میزان انطباق آسیب های زیست محیطی ناشی از جنگ با معیارهای شناسایی جرایم زیست محیطی در حقوق بین الملل می پردازد. وجود شرط های سخت گیرانه در حقوق کیفری بین المللی، مانند لزوم اثبات قصد و معیارهای دشوار خسارت گسترده، مانعی اساسی در مسیر پیگرد موثر این اقدامات به شمار می آید. در کنار این چالش ها، ضعف سازوکارهای نظارتی، خلا در رویه های قضایی و ملاحظات سیاسی دولت ها، فرایند جرم انگاری و رسیدگی به چنین تخریب هایی را با محدودیت جدی مواجه کرده است. این مقاله بر ضرورت بازنگری در ساختار موجود، شفاف سازی مبانی مسئولیت کیفری و ارتقاء جایگاه حقوق محیط زیست در نظام حقوقی بین المللی به ویژه از رهگذر به رسمیت شناختن اکوساید به عنوان جرم بین المللی مستقل تاکید می کند .

کلیدواژه ها:

مخاصمات مسلحانه ، آسیب زیست محیطی ، اکوساید ، حقوق بین الملل کیفری ، جرایم زیست محیطی