بازخوانی مفهوم عدالت کیفری با تاکید بر هم گرایی اصول حقوق کیفری و استانداردهای حقوق بشر

چکیده پژوهش حاضر با هدف بازخوانی مفهوم عدالت کیفری در پرتو هم گرایی اصول بنیادین حقوق کیفری و استانداردهای بین المللی حقوق بشر انجام شده است. اصولی مانند برائت، قانونی بودن جرم و مجازات، دسترسی به وکیل، و دادرسی منصفانه، به عنوان بنیان های حقوق کیفری، نقشی کلیدی در تضمین کرامت انسانی ایفا می کنند. با این حال، نظام آیین دادرسی کیفری ایران در مواردی چون بازداشت موقت طولانی مدت، جرم انگاری در حوزه آزادی بیان، عدم دسترسی به وکیل در مراحل مقدماتی دادرسی، و سیاست های سخت گیرانه در جرایم مواد مخدر، با استانداردهای حقوق بشری بین المللی فاصله دارد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع داخلی و اسناد حقوق بشر بین المللی، چالش های فوق را شناسایی و تحلیل کرده و بر ضرورت اصلاحات بنیادین در قوانین کیفری ایران تاکید دارد. اصلاح این قوانین می تواند گامی موثر در جهت تحقق دادرسی منصفانه، کاهش نقض حقوق بشر، و ارتقاء مشروعیت نظام عدالت کیفری باشد. همچنین، تقویت نظارت بر نهادهای قضایی، جبران موثر خسارات، و بازتعریف جرم انگاری در حوزه های آزادی مدنی، از جمله راهکارهای پیشنهادی برای نیل به تعادل میان امنیت عمومی و حمایت از حقوق بنیادین افراد است. یافته های این پژوهش می تواند مبنای اصلاحات حقوقی و تدوین سیاست های کیفری مبتنی بر کرامت انسانی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

عدالت کیفری تطبیقی ، استانداردهای بین المللی دادرسی ، تناسب جرم و مجازات ، حقوق بشر