طراحی چارچوب اخلاقی برای بهره گیری از هوش مصنوعی در تربیت معلمان آینده

در سال های اخیر، ظهور هوش مصنوعی مولد در حوزه آموزش، فرصت ها و چالش های نوینی را برای نظام های تربیت معلم پدید آورده است. بهره گیری از این فناوری های پیشرفته در فرآیند تربیت معلم، اگر بدون در نظر گرفتن ملاحظات اخلاقی صورت گیرد، می تواند پیامدهایی چون تضعیف هویت حرفه ای معلمان، نقض حریم یادگیری، و کاهش عدالت آموزشی به دنبال داشته باشد. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف طراحی یک چارچوب اخلاقی برای بهره برداری مسئولانه از هوش مصنوعی در تربیت معلمان آینده انجام شده است. این مطالعه از نوع پژوهش های کیفی و به روش تحلیل محتوای استقرایی انجام شده و داده ها از طریق مرور نظام مند متون علمی و اسناد سیاستی بین المللی در حوزه آموزش و اخلاق هوش مصنوعی گردآوری شده اند. تحلیل یافته ها نشان داد که اصولی همچون شفافیت الگوریتمی، پاسخگویی انسانی، کرامت حرفه ای معلمان، محافظت از داده های آموزشی و تقویت عدالت آموزشی باید به عنوان ارکان اصلی یک چارچوب اخلاقی در تربیت معلم با فناوری هوش مصنوعی در نظر گرفته شوند. در پایان، مدلی مفهومی ارائه گردید که به کمک آن می توان برنامه های تربیت معلم را به گونه ای بازطراحی کرد که ضمن بهره مندی از مزایای هوش مصنوعی، با اصول اخلاقی نیز هم راستا باشد. این چارچوب می تواند مبنایی برای سیاست گذاری های آموزشی، طراحی برنامه های درسی، و ارتقاء سواد دیجیتال معلمان در عصر فناوری باشد.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، تربیت معلم ، اخلاق حرفه ای ، آموزش آینده محور ، چارچوب اخلاقی