اثربخشی آموزش ارتباطات موثر بر اضطراب امتحان و افزایش سازگاری در بین دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر بوشهر

اضطراب امتحان یکی از رایج ترین چالش های روان شناختی در میان دانش آموزان است که می تواند به افت تحصیلی، کاهش سازگاری و آسیب به سلامت روانی منجر شود. از سوی دیگر، ناتوانی در برقراری ارتباط موثر نیز عاملی تشدیدکننده در تجربه اضطراب و کاهش تعاملات مثبت اجتماعی و آموزشی محسوب می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارت های ارتباط موثر بر کاهش اضطراب امتحان و افزایش سازگاری (عاطفی، اجتماعی و آموزشی) در بین دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهر بوشهر انجام شد. روش این پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهر بوشهر در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ بود. ۶۰ نفر از این دانش آموزان به شیوه نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار گردآوری داده ها، دو پرسشنامه استاندارد اضطراب امتحان و سازگاری دانش آموزان (در سه بعد عاطفی، اجتماعی و آموزشی) بودند. گروه آزمایش تحت آموزش ۸ جلسه ای مهارت های ارتباط موثر قرار گرفت، در حالی که گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. یافته ها با استفاده از تحلیل کوواریانس یک طرفه نشان داد که آموزش مهارت های ارتباط موثر کاهش معناداری در اضطراب امتحان و افزایش معناداری در میزان سازگاری کلی دانش آموزان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل ایجاد کرده است (سطح معناداری در تمام تحلیل ها p<۰.۰۰۰۱). به طور خاص، تاثیر مثبت آموزش در سازگاری عاطفی (F=۹۲.۹۴)، اجتماعی (F=۳۶.۵۰) و آموزشی (F=۳۶.۲۱) نیز معنادار بود. نتایج این پژوهش تایید می کند که ارتقاء مهارت های ارتباط موثر، روشی اثربخش برای بهبود سلامت روان، کاهش اضطراب امتحان و افزایش سازگاری دانش آموزان است و می تواند به عنوان راهبردی پیشگیرانه و توانمندساز در نظام آموزش و پرورش مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

ارتباط موثر ، اضطراب امتحان ، سازگاری دانش آموزان ، سازگاری عاطفی ، سازگاری اجتماعی