«روایتی از تغییر نگرش من نسبت به دانش آموزان کم انگیزه: از قضاوت تا همدلی»

نظام آموزشی همواره با پدیده هایی پیچیده و چندوجهی مواجه است که تنها با ابزارهای کمی و سنتی قابل تحلیل نیستند. یکی از این پدیده ها، موضوع انگیزش تحصیلی در دانش آموزان است. در هر کلاس درس، گروهی از دانش آموزان وجود دارند که بی تفاوت، خاموش یا گاه حتی معترض به نظر می رسند؛ آن ها تکالیف خود را انجام نمی دهند، در بحث های کلاسی شرکت نمی کنند و نسبت به آموزش، حالتی انفعالی دارند. این دسته از دانش آموزان معمولا در ذهن بسیاری از معلمان، به عنوان افراد بی انگیزه یا مسئله دار طبقه بندی می شوند و در نتیجه، رفتارهای معلمان نیز اغلب قضاوت گرایانه، تدافعی یا بی تفاوت نسبت به آنان است.من نیز به عنوان معلمی با چند سال سابقه، چنین نگاهی نسبت به برخی از دانش آموزان داشتم. بی انگیزگی را معادل بی توجهی می دانستم و گمان می کردم که دانش آموزان کم انگیزه، ارزش وقت و انرژی را ندارند. این نگرش، به مرور زمان در تعاملات من اثر گذاشت و باعث شد فاصله ای ناپیدا اما عمیق بین من و آن دسته از دانش آموزان شکل بگیرد. اما یک تجربه خاص، این باور را در من متحول کرد. مواجهه با زندگی شخصی یکی از همین دانش آموزان و درک عمیق تری از شرایطش، باعث شد بفهمم که آنچه ما "بی انگیزگی" می نامیم، ممکن است بازتابی از مسائل روانی، عاطفی یا اجتماعی عمیق تری باشد که دانش آموز درگیر آن است.روایت حاضر، تلاشی است برای بازاندیشی در یکی از مهم ترین ساحت های حرفه معلمی؛ یعنی نگرش ما نسبت به دانش آموزان و چگونگی واکنش به رفتارهایشان. این پژوهش از طریق بازخوانی و تحلیل یک تجربه واقعی، نشان می دهد که چگونه می توان از قضاوت فاصله گرفت و به همدلی رسید. همدلی نه به عنوان یک شعار تربیتی، بلکه به مثابه یک مهارت ضروری در فرآیند یاددهی-یادگیری، می تواند روابط میان معلم و دانش آموز را دگرگون کند.در این روایت پژوهی، به جای تمرکز بر راهکارهای بیرونی برای افزایش انگیزه، تلاش شده است نگاهی درون نگر به تحول نگرش معلم صورت گیرد؛ تحولی که آغاز آن از مواجهه با یک دانش آموز خاص بود، اما پیامدهای آن در تمام کلاس جاری شد. این تجربه نشان می دهد که گاهی پیش نیاز انگیزش دانش آموز، درک و پذیرش معلم است، نه صرفا ارائه محتوای جذاب یا تنبیه و تشویق.

کلیدواژه ها:

کلاس چندپایه ، نظارت آموزشی ، راهنمایی حرفه ای ، کیفیت تدریس ، توسعه معلم