بهینه سازی آبیاری فضای سبز شهری بیرجند با توجه به محدودیت های منابع آب

فضای سبز بیرجند، با گونه های بومی مانند پسته وحشی، بادام کوهی، گون و زرشک، در قلب شهر و پارک هایی مانند پارک توحید و پارک جنگلی، نقشی کلیدی در کاهش گرمای شهری، بهبود کیفیت هوای آلوده به گردوغبار، و ایجاد فضاهای آرام بخش برای شهروندان ایفا می کند. با بارندگی سالانه کمتر از ۱۵۰ میلی متر و طوفان های گردوغبار فصلی که رطوبت خاک را کاهش می دهند، حفظ این فضاهای سبز در خیابان ها و کمربند سبز شهر با چالش های جدی مواجه است. روش های آبیاری سنتی مانند غرقابی، که تا ۴۰ درصد آب را در بلوارهای شهری و پارک ها هدر می دهند، به گیاهان کم نیاز آسیب زده و هزینه های نگهداری را افزایش می دهند. این مقاله با رویکرد توصیفی، راهکارهای عملی متناسب با بافت شهری بیرجند ارائه می دهد. سامانه های آبیاری قطره ای، که در خیابان های اصلی و پارک ها قابل اجرا هستند، مصرف آب را تا ۳۰ درصد کاهش می دهند و برای گون و پسته وحشی ایده آل اند. استفاده از آب بازیافتی از شست وشوی مساجد و ادارات، با تصفیه ساده، نیاز به آب شرب را در پارک های محلی کم می کند. کاشت زرشک و بادام کوهی در حاشیه بلوارها و میدان ها، نیاز آبی را تا ۱۵ درصد کاهش داده و زیبایی شهر را حفظ می کند. حسگرهای رطوبت خاک در پارک های پرتردد، با تنظیم دقیق آبیاری، هدررفت را به حداقل می رسانند. آموزش شهروندان در محلات از طریق شوراهای محله و اپلیکیشن های گزارش نشتی، مشارکت مردمی را در حفظ فضای سبز خیابان ها تقویت می کند. این راهکارها، با الهام از شهرهای کویری مانند یزد و زاهدان که مصرف آب را تا ۲۵ درصد کاهش داده اند، با فرهنگ همکاری محور و محدودیت های منابع بیرجند هماهنگ هستند. اجرای این استراتژی ها، با همکاری شهرداری و ساکنان محلات، پایداری فضای سبز شهری را تضمین کرده و بیرجند را به شهری سبزتر و زیست پذیرتر تبدیل می کند.

کلیدواژه ها:

گون و پسته وحشی ، مدیریت منابع آبی ، پایداری شهری ، بیرجند