بررسی تطبیقی کتابخانه های مدارس سنتی و هوشمند از منظر یادگیری فعال

در دهه های اخیر، تحولات فناورانه موجب دگرگونی های اساسی در ساختار، عملکرد و نقش کتابخانه های مدارس شده است. در این میان، کتابخانه های سنتی که بر محور منابع چاپی و خدمات فیزیکی متمرکز بودند، با کتابخانه های هوشمند که از ابزارهای دیجیتال، شبکه های ارتباطی و فناوری های نوین بهره مندند، در تقابل و تعامل قرار گرفته اند. این پژوهش با رویکردی تطبیقی، به بررسی تفاوت ها و شباهت های میان کتابخانه های مدارس سنتی و هوشمند از منظر یادگیری فعال می پردازد.هدف اصلی تحقیق، تحلیل نقش هر دو نوع کتابخانه در تسهیل فرآیند یادگیری فعال دانش آموزان است؛ یادگیری ای که در آن، دانش آموزان به جای دریافت کننده ی صرف اطلاعات، به کاوشگر، تحلیل گر و تولیدکننده ی دانش تبدیل می شوند. در این راستا، ابتدا شاخص های یادگیری فعال مانند مشارکت، تعامل، تفکر انتقادی، حل مسئله و استفاده خلاقانه از منابع بررسی شده و سپس نحوه تحقق این شاخص ها در دو نوع کتابخانه مورد تحلیل قرار می گیرد.یافته ها نشان می دهد که کتابخانه های هوشمند با فراهم سازی محیط های تعاملی، منابع چندرسانه ای، امکان جست وجوی سریع اطلاعات و ابزارهای ارتباطی آنلاین، بستر مناسب تری برای یادگیری فعال فراهم می آورند. در مقابل، کتابخانه های سنتی علی رغم محدودیت های فناورانه، همچنان می توانند با رویکردهای نوآورانه و تغییر در شیوه خدمات رسانی، نقش موثری در ارتقاء یادگیری ایفا کنند. در پایان، بر ضرورت بازطراحی کتابخانه های مدرسه ای بر پایه اصول یادگیری فعال و استفاده هم افزا از ظرفیت های سنتی و نوین تاکید شده است.

کلیدواژه ها:

یادگیری فعال ، کتابخانه هوشمند ، کتابخانه سنتی ، مدارس ، فناوری آموزشی ، تعامل آموزشی