مقایسه تاثیر دو روش آموزش فلسفی و سنتی بر شوق تحصیلی دانشآموزان دختر پایه ششم از دیدگاه معلمان شهرستان نقده

هدف این پژوهش کاربردی، مقایسه تاثیر دو روش آموزش فلسفی و سنتی بر شوق تحصیلی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی از دیدگاه معلمان در شهرستان نقده با رویکرد توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری شامل ۷۵۰ دانش آموز دختر در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ بود که از میان آن ها، ۲۶۵ نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و بر اساس جدول کوکران انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های استاندارد ذهنیت فلسفی (گرگوری، ۱۳۹۸) و شوق تحصیلی (فردریکس و همکاران، ۱۳۸۳) جمع آوری شدند که روایی آن ها توسط متخصصان تایید و پایایی آن ها با آلفای کرونباخ بالای ۰.۸ محرز شد. گروه آزمایش تحت ۱۲ جلسه آموزش فلسفی مبتنی بر گفت وگوی کاوشگرانه قرار گرفت، در حالی که گروه کنترل با روش سنتی آموزش دید. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ و آزمون های همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی و چندمتغیره، و اسپیرمن در سطح معناداری ۰.۰۵ انجام شد. نتایج نشان داد که مولفه های ذهنیت فلسفی (انعطاف پذیری: r=۰.۴۸۸، p=۰.۰۰۲؛ جامعیت: r=۰.۳۷۶، p=۰.۰۰۱؛ تعمق: r=۰.۱۰۱، p=۰.۰۴) با شوق تحصیلی رابطه مثبت و معناداری دارند، با انعطاف پذیری و جامعیت به عنوان قوی ترین پیش بینی کننده ها (بولینگر، ۱۳۹۰؛ اقاجانی و عباس قلی پور، ۱۳۹۱).تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که مولفه های ذهنیت فلسفی در مجموع ۲۸% از واریانس شوق تحصیلی را تبیین می کنند، با انعطاف پذیری (۲۴%)، جامعیت (۱۴%)، و تعمق (۱%) به ترتیب بیشترین تا کمترین تاثیر را دارند. این یافته ها حاکی از برتری روش آموزش فلسفی نسبت به روش سنتی در تقویت شوق تحصیلی، به ویژه از طریق پرورش انعطاف پذیری فکری و تفکر کل نگر است. آموزش فلسفی با ایجاد فضایی تعاملی، مهارت های تفکر انتقادی، خلاقیت و خودمختاری را تقویت کرده و انگیزه عاطفی و شناختی دانش آموزان را افزایش می دهد، در حالی که روش سنتی کمتر به این جنبه ها توجه دارد (زکی، ۱۳۷۷؛ یادگارخندانی، ۱۳۷۹). نتایج با مطالعات امیرتاش و مظفری (۱۳۹۰) و بهرنگی و طباطبایی (۱۳۸۸) همسو است که نقش آموزش فلسفی در بهبود انگیزه تحصیلی را تایید می کنند. پیشنهاد می شود معلمان در نقده از روش های آموزش فلسفی، به ویژه گفت وگوهای کاوشگرانه، برای ارتقای شوق تحصیلی و توسعه مهارت های تفکر دانش آموزان استفاده کنند و برنامه های آموزشی برای معلمان در این زمینه طراحی شود.

کلیدواژه ها:

ذهنیت فلسفی ، آموزش فلسفی ، شوق تحصیلی ، پایه ششم ، روش های تدریس ، پژوهش شبه تجربی.