تاثیر اعتماد به نفس بر انگیزه و سلامت روان در دانش آموزان ابتدایی

اعتماد به نفس، به عنوان یکی از مولفه های بنیادین شخصیت و روان انسان، نقش تعیین کننده ای در رشد همه جانبه کودکان، به ویژه در دوره حساس ابتدایی ایفا می کند. سال های ابتدایی تحصیل، دوره ای است که در آن بنیان های عاطفی، شناختی، اجتماعی و رفتاری فرد شکل می گیرد و هرگونه خلا در ابعاد روانی ممکن است تاثیرات بلندمدتی بر عملکرد تحصیلی، سلامت روانی و رشد فردی دانش آموزان برجای بگذارد. اعتماد به نفس، نوعی ارزیابی مثبت از خود و توانمندی هاست که با احساس ارزشمندی، شجاعت در ابراز وجود، پذیرش مسئولیت، و مقاومت در برابر فشارهای محیطی همراه است. این ویژگی، نه تنها در ارتقاء انگیزه تحصیلی کودکان موثر است، بلکه نقشی محوری در پیشگیری از بروز اختلالات روانی همچون اضطراب، افسردگی، انزواطلبی و پرخاشگری دارد. این مقاله با هدف بررسی و تحلیل مطالعات نظری و تجربی صورت گرفته در حوزه اعتماد به نفس، انگیزه و سلامت روان دانش آموزان ابتدایی، به روش مرور نظام مند تدوین شده است. یافته های حاصل از منابع داخلی و خارجی نشان می دهند که اعتماد به نفس بالا، سبب افزایش خودکارآمدی، پایداری در فعالیت های آموزشی، افزایش میل به یادگیری، مشارکت فعال در تعاملات اجتماعی و نیز بهبود سازگاری روان شناختی دانش آموزان می گردد. در مقابل، کمبود اعتماد به نفس در سنین پایین، منجر به افت تحصیلی، گوشه گیری، ضعف در تصمیم گیری و بروز مشکلات رفتاری در محیط مدرسه می شود. همچنین، رابطه ای معنادار میان اعتماد به نفس بالا و کاهش نشانه های استرس، نگرانی، و ضعف عزت نفس در دانش آموزان گزارش شده است. بر این اساس، توجه به راهکارهای تربیتی و روان شناختی برای پرورش اعتماد به نفس از طریق شیوه های آموزش حمایت محور، تشویق های سازنده، فرصت دادن برای ابراز توانایی ها، و ایجاد محیط های یادگیری امن و پرنشاط، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این مقاله تلاش دارد تا با تبیین ابعاد گوناگون موضوع، پیشنهادهایی کاربردی برای والدین، معلمان، مشاوران مدارس و سیاست گذاران آموزشی ارائه دهد، تا بتوان از طریق تقویت اعتماد به نفس، بستر مناسبی برای رشد انگیزه و سلامت روان دانش آموزان ابتدایی فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

اعتماد به نفس ، انگیزه تحصیلی ، سلامت روان ، دانش آموزان ابتدایی ، خودپنداره ، عزت نفس ، رشد روانی ، آموزش و پرورش ، روان شناسی رشد ، راهبردهای تربیتی