نقش معلم در شکل گیری هویت تحصیلی دانش آموز

هویت تحصیلی، به عنوان یکی از مهم ترین ابعاد هویت فردی، نقش بنیادینی در تعیین مسیر آموزشی، انگیزشی و شغلی دانش آموزان ایفا می کند. این مفهوم، مجموعه ای از باورها، نگرش ها و ارزش هایی است که فرد نسبت به توانایی ها، جایگاه و اهداف تحصیلی خود دارد. در این میان، معلم به عنوان یکی از تاثیرگذارترین عناصر محیط آموزشی، نقشی کلیدی در شکل گیری و تقویت هویت تحصیلی دانش آموزان دارد. تعامل مداوم معلم با دانش آموز، شیوه های تدریس، نوع بازخورد، انتظارات تحصیلی، و حتی نگرش های ارزشی او می تواند به طور مستقیم در خودپنداره تحصیلی دانش آموز اثر بگذارد. مطالعات روان شناسی تربیتی نشان داده اند که معلمانی که با رویکرد حمایتی، انگیزشی و مبتنی بر احترام متقابل عمل می کنند، قادرند زمینه ای امن و مثبت برای شکل گیری هویت تحصیلی قوی در دانش آموزان فراهم کنند. برعکس، معلمان اقتدارگرا، فاقد همدلی یا ناهماهنگ با نیازهای رشدی دانش آموزان، معمولا موجب تضعیف انگیزه درونی، احساس بی کفایتی و گسست تحصیلی می شوند. نقش الگویی معلم، مدیریت کلاس، سطح چالش برانگیزی تکالیف، و کیفیت رابطه عاطفی او با دانش آموزان، همگی در فرآیند تثبیت هویت تحصیلی تاثیرگذار هستند.این مقاله با هدف تبیین علمی و روان شناختی نقش معلم در شکل گیری هویت تحصیلی دانش آموزان تدوین شده است و ضمن مرور مفاهیم کلیدی، با اتکا به یافته های پژوهشی، به ارائه راهکارهایی برای تقویت این نقش حیاتی در محیط های آموزشی می پردازد.