تبیین نقش معلم در ارتقاء مهارتهای خودتنظیمی و مدیریت هیجان در دانشآموزان دوره ابتدایی با رویکرد روانشناسی بالینی

در سالهای اخیر، سلامت روان کودکان بهعنوان یکی از مهمترین مولفههای رشد همهجانبه مورد توجه پژوهشگران و مربیان قرار گرفته است. دوران دبستان، بهعنوان حساسترین و شکلدهندهترین مرحله رشد اجتماعی و هیجانی کودک، بستری است که در آن میتوان بسیاری از اختلالات روانی آینده را پیشگیری یا مدیریت کرد. در این میان، یکی از چالشهای اساسی در کلاسهای درس ابتدایی، بروز ناتوانی کودکان در شناخت، بیان و کنترل هیجانات است؛ مسائلی مانند خشم، اضطراب، غم یا عدم تمرکز، بهطور مستقیم در تعاملات اجتماعی، عملکرد تحصیلی و عزتنفس دانشآموزان تاثیرگذارند.از سوی دیگر، مطالعات روانشناسی بالینی نشان میدهند که بسیاری از مشکلات رفتاری و هیجانی در بزرگسالی، ریشه در الگوهای ناکارآمد تنظیم هیجان در دوران کودکی دارند. در این زمینه، مدرسه نه فقط محیطی آموزشی، بلکه فضایی تربیتی و درمانی است که در آن معلم میتواند با کسب مهارتها و بینشهای روانشناختی، نقشی کلیدی در تقویت خودتنظیمی هیجانی دانشآموزان ایفا کند.با وجود اهمیت بالای این موضوع، همچنان در نظام آموزشی کشور ما، آموزش و مدیریت هیجانات بهشکل ساختاریافته در برنامه درسی مدارس جایگاه روشنی ندارد و معلمان اغلب بدون آموزش تخصصی، با چالشهای هیجانی دانشآموزان مواجه میشوند. این مقاله با تکیه بر رویکرد روانشناسی بالینی و با بهرهگیری از تجربیات میدانی معلمان دوره ابتدایی، تلاش دارد تا نقش مدرسه و معلم را در پیشگیری، شناسایی و تقویت مهارتهای تنظیم هیجان در کودکان بررسی کند و راهکارهای عملی برای استفاده در کلاس درس ارائه دهد.