نقش پرورش گوسفند و بز در تولیدات دامی ارگانیک در ایران

جمعیت گوسفند و بز ایران به ترتیب معادل ۸.۴ و ۱.۳ درصد کل جمعیت گوسفند و بز جهان است. معادل ۵۷% جمعیت واحد دامی ایران متعلق به گوسفند و بز می باشد. رشد جمعیت گوسفند و بز دنیا در ۴ دهه گذشته به ترتیب ۱.۰ و ۱.۳% گزارش شده است. این ضرایب برای گوسفند و بز ایران ۸۳.۱ و ۳.۱ درصد در حالی محاسبه گردیده که جمعیت این گروه از نشخوارکنندگان در کشور از سال ۱۳۷۵ تاکنون علیرغم افزایش جمعیت انسانی و سرانه مصرف تولیدات دامی بدون تغییر باقی مانده و حتی در مواردی کاهش هم داشته است. دلیل عمده بروز این وضعیت وابستگی زیاد این نشخوارکنندگان کوچک به مراتع می باشد. در ایران ۸۵ میلیون هکتار مرتع با کیفیتهای بشدت متفاوت مورد استفاده ۸۳ میلیون واحد دامی قرار می گیرد که ۲.۲ برابر بیشتر از ظرفیت مجاز است. چنین وضعیتی نشانگر ناپایداری کشور در زمینه پرورش دامهای وابسته به مرتع و آینده آنها و خود مراتع است. بدون شک اگر این شرایط و روندها مورد تجزیه و تحلیل واقع بینانه قرار نگیرد و سیاست های اصولی حفظ و احیاء مراتع اتخاذ نشود، در آینده مراتع بیشتر تخریب خواهد شد و تغییرات شدید و نامطلوب در عرصه نوع دام چراکننده، پرورش دهندگان آنها، ترکیب و نوع گیاهان مرتعی بروز خواهد کرد. علیرغم این واقعیات تولیدات دامی با منشاء گوسفند و بز در ایران براساس معیارهای تولیدات دامی زیستی کامال ارگانیک است و جزء اولین بخشهایی از کشاورزی کشور خواهد بود که با استانداردهای جهانی سازگار خواهد شد و محصولات این گروه از دامها به راحتی گواهی های لازم را حتی برای عرضه این محصولات در بازارهای جهانی به دست خواهد آورد. خوشبختانه علوفه مورد استفاده دامهای چراکننده کشور بدون مصرف هیچگونه نهاده شیمیایی و مصنوعی و انرژی خارجی در شرایطی کامال طبیعی تولید می شود. گوسفند و بز ایران علاوه بر حرکت آزادانه و استفاده از علوفه طبیعی، فرصت بروز رفتارهای طبیعی را در دامن طبیعت دارد. در مدیریت و پرورش گوسفند و بز کشور از کمترین مواد ناسازگار با طبیعت چون افزودنی های مصنوعی یا داروهای خاص استفاده می شود. عمل آوری و عرضه تولیدات گوسفند و بز در کشور به طور سنتی با مصرف کمترین نهاده ها و مواد خطرآفرین انجام می گیرد.