چارچوب مفهومی تربیت اسلامی بر اساس قرآن کریم: تحلیل ابعاد، اهداف و روش ها

انسان متصف به همه کمالات است و وصول آن در گرو تربیت صحیح است. تربیت اسلامی، یکی از اساسی ترین ارکان نظام فکری اسلام است که در آیات قرآن کریم، با نگاهی عمیق و جامع به ابعاد گوناگون وجودی انسان، تبیین شده است. هدف پژوهش حاضر استخراج و تحلیل مفهومی اصول، اهداف و روش های تربیت اسلامی از منظر قرآن کریم است که با رویکرد توصیفی – تحلیلی و با اتکا به آیات قرآن کریم، تفاسیر معتبر نظیر المیزان، تفسیر نور، و تفسیر طبری، به واکاوی مفاهیم بنیادین تربیتی در قرآن پرداخته است. یافته ها نشان می دهد که قرآن کریم با مفاهیمی چون ایمان، تقوا، تزکیه، عدالت و علم، الگویی فراگیر و انسان محور برای رشد همه جانبه فرد و جامعه ارائه می دهد. این نظام تربیتی در پنج بعد اصلی، تربیت عقلانی، اخلاقی، روحی، بدنی و اجتماعی قابل طبقه بندی است. روش هایی چون تالوت آیات، دعوت به تفکر، قصص و نصایح اخلاقی، ابزارهایی موثر برای تربیت انسان مومن، مسئول و متعادل فراهم می سازند. در این پژوهش، با تحلیل راهبردی یافته ها در راستای تحول تربیتی و ارائه راهکارهای اجرایی، چارچوبی نوین برای بهره برداری نظام مند از آموزه های قرآنی ارائه شده است. بدین سان، مقاله حاضر می کوشد زمینه ای برای بازنگری در مبانی تربیت اسلامی و احیای آن در ساختارهای آموزشی امروز فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

قرآن کریم ، تربیت اسلامی ، تعلیم و تربیت ، روش های تربیتی