نقش فضاهای سبز شهری در کاهش آسیبهای اجتماعی و ارتقای امنیت اجتماعی در شهرها: یک تحلیل جامعه شناختی

این پژوهش به بررسی نقش حیاتی فضاهای سبز شهری در کاهش آسیبهای اجتماعی و ارتقای امنیت اجتماعی از منظر جامعه شناسی شهری می پردازد. با توجه به رشد شهرنشینی شتابان و پیامدهای اجتماعی آن، فضاهای سبز به عنوان عاملی کلیدی در سلامت اجتماعی شهرها مورد توجه قرار گرفته اند. مطالعه حاضر با استفاده از روش تحقیق ترکیبی (کمی-کیفی) و با تحلیل داده های ثانویه از ۱۵ شهر بزرگ ایران در بازه زمانی ۱۳۹۵-۱۴۰۰، به همراه مصاحبه های عمیق با ۳۰ کارشناس شهری و ۱۲۰ شهروند، به بررسی این رابطه پرداخته است. یافته ها نشان می دهد که افزایش ۱۰ درصدی سرانه فضای سبز شهری با کاهش ۷.۵ درصدی نرخ جرائم خرد و ۱۲ درصدی افزایش احساس امنیت اجتماعی همراه بوده است. تحلیل کیفی داده ها نیز چهار مکانیسم اصلی را شناسایی کرده است: ۱) تقویت نظارت اجتماعی غیررسمی ۲) افزایش تعاملات اجتماعی ۳) کاهش استرس و خشونت های شهری ۴) ارتقای سرمایه اجتماعی محله ها. این مطالعه با تکیه بر چارچوب نظریه فعالیت های روزمره (Routine Activity Theory) و سرمایه اجتماعی (Putnam)، نشان می دهد که طراحی هوشمندانه فضاهای سبز می تواند به عنوان ابزاری کارآمد در سیاستگذاری شهری برای مقابله با آسیب های اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد. نتایج این پژوهش می تواند مبنایی برای برنامه ریزان شهری و سیاستگذاران اجتماعی در جهت توسعه شهرهای پایدار و امن فراهم کند.

کلیدواژه ها:

فضاهای سبز شهری ، آسیب های اجتماعی ، امنیت اجتماعی ، جامعه شناسی شهری ، روش تحقیق ترکیبی ، سرمایه اجتماعی ، نظریه فعالیت های روزمره