قانون مصونیت های خارجی دولت ایالات متحده در ترازوی حقوق بین الملل در پرتو رای دیوان بین المللی دادگستری در قضیه برخی دارایی های ایران (۲۰۲۳)

قانون مصونیت های خارجی دولت ایالات متحده (FSIA)، از مهم ترین اسناد حقوق داخلی این کشور در زمینه تنظیم حدود صلاحیت محاکم آمریکایی در رسیدگی به دعاوی علیه دولت های خارجی است. این قانون، به رغم هدف اعلامی خود برای همسویی با حقوق بین الملل عرفی، در عمل گاه چالش هایی در رعایت اصول بنیادین حقوق بین الملل از جمله اصل مصونیت قضایی دولت ها پدید آورده است. رای ۲۰۲۳ دیوان بین المللی دادگستری در قضیه برخی دارایی های ایران، نقطه عطفی در بررسی تعارض میان مفاد FSIA و تعهدات بین المللی ایالات متحده تلقی می شود. این مقاله با رویکردی تحلیلی-انتقادی، به ارزیابی سازگاری یا ناسازگاری مقررات FSIA با اصول حقوق بین الملل در پرتو رای مزبور می پردازد و تلاش می کند خلاها و چالش های موجود را تبیین و راهکارهایی برای برون رفت از آن ها ارائه نماید.

کلیدواژه ها:

مصونیت دولت ها ، FSIA ، دیوان بین المللی دادگستری ، دارایی های ایران ، حقوق بین الملل عرفی ، صلاحیت قضایی