شناسایی و اولویت بندی موانع توسعه مدل های کسب وکار نوآورانه در صنعت سلامت دیجیتال ایران با استفاده از روش های دلفی و ISM

تحول دیجیتال به عنوان یکی از روندهای اصلی دگرگونی در صنعت سلامت، موجب شکل گیری مدل های نوآورانه کسب وکار در حوزه سلامت دیجیتال شده است. با این حال، توسعه این مدل ها در ایران با موانع متعددی مواجه است که شناخت دقیق و اولویت بندی آن ها، گامی اساسی در جهت تدوین سیاست ها و برنامه های اثربخش خواهد بود. هدف این پژوهش، شناسایی و تحلیل ساختاری موانع توسعه مدل های کسب وکار نوآورانه در صنعت سلامت دیجیتال ایران است. این مطالعه با رویکردی ترکیبی و در سه مرحله انجام شد: در مرحله اول، با بهره گیری از روش دلفی کیفی و تحلیل مضمون مصاحبه های نیمه ساختاریافته با ۱۵ نفر از خبرگان، ۱۲ مانع کلیدی استخراج گردید. در مرحله دوم، اعتبار این موانع با استفاده از دلفی اجماعی مورد تایید قرار گرفت. در نهایت، در مرحله سوم، با بهره گیری از روش مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM)، موانع شناسایی شده سطح بندی شدند. یافته ها نشان داد که نبود چارچوب قانونی مشخص، تداخل نهادهای سیاست گذار، و ضعف زیرساخت های فناوری اطلاعات در لایه های زیربنایی مدل قرار دارند و نقش پیشران در توسعه سلامت دیجیتال ایفا می کنند. همچنین، عواملی چون مقاومت مدیران، فقدان انگیزه اقتصادی برای پزشکان، و پیچیدگی فرآیندهای ارزیابی و تایید، به عنوان موانع میانی، و مواردی مانند بی اعتمادی کاربران و موانع فرهنگی، به عنوان پیامدهای نهایی شناسایی شدند. تحلیل MICMAC نیز توزیع موانع در خوشه های تاثیرگذار، پیوندی، وابسته و خودمختار را مشخص ساخت. نتایج این پژوهش می تواند در تدوین سیاست ها، طراحی نقشه راه تحول دیجیتال، و برنامه ریزی برای ارتقای زیست بوم نوآوری در سلامت ایران مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

سلامت دیجیتال ، مدل های کسب وکار نوآورانه ، موانع توسعه ، روش دلفی ، مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) ، تحلیل MICMAC