شبیهسازی آبخوان دشت ملایر با استفاده از مدل MODFLOW و بررسی وضعیت هیدرولوژیکی در شرایط کنونی و آینده

امروزه، به دلیل قابلیت تطابق زیاد مدلهای پیشرفته شبیه سازی آب زیرزمینی با سیستم هیدرولیکی آبخوان، امکان استفاده از این مدلها برای مدیریت و بهره برداری جامع از منابع آب زیرزمینی فراهم شده است. در تحقیق حاضر، به منظور مدیریت آبخوان ملایر واقع در استان همدان از نرم افزار GMS استفاده شد و شبیه سازی کمی آبخوان در دو حالت پایدار و ناپایدار انجام گرفت. در این راستا، پس از تهیه الیه های ورودی به مدل، پارامترهای موثر در مدل سازی، شرایط مرزی و شبکه بندی آبخوان تعیین گردید؛ و پس از تهیه مدل منطقه مورد مطالعه و تبدیل آن به مدل عددی، واکنش مدل در حالت پایدار، با هدف تعیین ضریب هدایت هیدرولیکی برای سال های آبی ۸۸۳۱-۹۸۳۱ انجام شد و در شرایط ناپایدار نیز با توجه به آمار و اطلاعات موجود و تنش های وارد بر سیستم، مدل سازی برای یک دوره هفت ساله با تنش های فصلی صورت گرفت. این مرحله از مدل سازی با هدف تعیین ضریب آبدهی ویژه و ضریب هدایت هیدرولیکی در منطقه مطالعاتی مورد واکنش قرار گرفت. انطباق قابل قبول داده های مشاهداتی و محاسباتی در مرحله صحت سنجی، قابلیت مدل را در پیش گویی کمیت و کیفیت آب زیرزمینی را تایید نمود. نتایج مدل سازی کمی نشان داد که ضریب هدایت هیدرولیکی در منطقه مورد مطالعه بین ۲/۲ تا ۱/۳۱ متر در روز و ضریب آبدهی ویژه بین ۵۰/۰ تا ۳۱/۰ متغیر می باشد. با توجه به حساسیت مدل نسبت به پارامترهای مختلف، به منظور بهبود مدیریت آبخوان در سال های آتی یک سناریو با هدف افزایش بهره برداری از آبخوان ملایر و تعیین حداکثر مجاز برداشت از آبخوان در فصول خشک سال مطرح گردید.

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، مدل MODFLOW ، نرم افزار GMS ، آبخوان دشت ملایر