مطالعه اثر زبری سطح و شیب وجه بالادست بر ضریب شدت جریان در سرریز اوجی

سرریزها سازه های هیدرولیکی ساده ای هستند که برای کنترل، تنظیم و اندازه گیری جریان آب در کانال های آبیاری استفاده می شوند. سرریزهای اوجی به دلیل راندمان هیدرولیکی بالا برای باال آوردن سطح آب و انحراف آن به مزرعه در سدهای انحرافی استفاده می شود. در این تحقیق، تاثیر خصوصیات وجه بالادست (شیب و ضریب زبری) بر روی ضریب دبی سرریز اوجی در حالت جریان آزاد و مستغرق، مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور، مدل فیزیکی سرریز ساخته شده است. سپس، آزمایش ها برای دبی های در محدوده ۵ تا ۲۰ لیتر برثانیه برای سه نوع زبری با اندازه های ۱۰، ۳۰ و ۵۰ میلی متر و بستر بدون زبری (بستر صاف) انجام شد. نتایج مطالعات نشان داد که با تغییر شیب وجه بالادست سرریز اوجی از ۹۰ درجه به ۳۰ درجه، ضریب دبی جریان در حالت آزاد ۲۲.۱۵% و در حالت مستغرق ۶۹.۷% کاهش می یابد. همچنین با افزایش زبری سطح شیب دار، ضریب تخلیه جریان کاهش می یابد که این کاهش با افزایش قطر ذرات زبری افزایش می یابد.

کلیدواژه ها:

زبری وجه بالادست ، ضریب تخلیه ، سرریز اوجی ، شیب وجه بالادست