ارزیابی تاثیر مداخله های ذهن آگاهی بر تنظیم هیجانی و اضطراب آزمونی دانش آموزان

هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر برنامه های ذهن آگاهی بر تنظیم هیجانی و کاهش اضطراب آزمونی در دانش آموزان مقطع متوسطه اول است. اضطراب امتحان به عنوان یکی از چالش های شایع در محیط های آموزشی می تواند عملکرد شناختی، یادگیری و اعتماد به نفس دانش آموزان را تحت تاثیر قرار دهد. از سوی دیگر، مداخله های ذهن آگاهی با تمرکز بر آگاهی از لحظه حال، پذیرش بدون قضاوت و تقویت خودتنظیمی هیجانی، به عنوان رویکردی موثر در بهبود سلامت روانی و تربیت انسانی شناخته شده اند. در این پژوهش نیمه تجربی، ۶۰ دانش آموز دختر و پسر به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش در معرض ۸ جلسه مداخله ذهن آگاهی قرار گرفت که شامل تکنیک هایی مانند تنفس آگاهانه، اسکن بدنی، مشاهده افکار و تمرین تمرکز بود. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه اضطراب آزمون (Sarason) و مقیاس تنظیم هیجانی (Gross & John) بودند که در مراحل پیش آزمون و پس آزمون اجرا شدند. یافته های آماری با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس نشان دادند که برنامه ذهن آگاهی تاثیر معناداری در کاهش اضطراب آزمونی و بهبود تنظیم هیجانی دانش آموزان دارد (p<۰.۰۱). به ویژه مولفه های پذیرش هیجان، کنترل پاسخ های هیجانی و آگاهی از محرک های هیجانی افزایش چشمگیری داشتند. این نتایج بیانگر آن هستند که مداخلات ذهن آگاهی می توانند به عنوان ابزار تربیتی و روان شناختی در برنامه های درسی مدارس برای ارتقاء تاب آوری روانی و کاهش تنش های آموزشی مورد استفاده قرار گیرند. پژوهش حاضر بر اهمیت پیوند تربیت محور و آموزش انسان مدار با راه کارهای روان شناسی مثبت گرا تاکید دارد و زمینه های اجرایی برای توسعه برنامه های پیشگیرانه در مدارس فراهم می آورد.

کلیدواژه ها:

ذهن آگاهی ، اضطراب امتحان ، تنظیم هیجانی ، عملکرد تحصیلی ، آموزش