بررسی تطبیقی تربیت حافظه محور و خلاقیت محور در نظام های آموزشی سنتی و مدرن

در عصر حاضر که نوآوری، انعطاف پذیری ذهنی و حل مسئله از جمله مهارت های کلیدی قرن ۱۲ محسوب می شوند، بررسی شیوه های تربیتی موثر در تقویت خلاقیت بیش از هر زمان دیگر ضرورت یافته است. این مقاله به تحلیل تطبیقی دو رویکرد رایج در نظام های آموزشی می پردازد: تربیت حافظه محور، که بر یادسپاری و بازتولید دانش تاکید دارد، و تربیت خلاقیت محور، که هدف آن رشد تفکر واگرا، انعطاف ذهنی و تولید ایده های نو است. با مرور پژوهش های بین المللی، از جمله مطالعات Denervuad et al (۲۰۲۱) و Gerver et al (۲۰۲۳) ساختار حافظه معنایی در این دو نظام تربیتی مقایسه شده و نشان داده می شود که روش های آموزشی مدرن به بازسازی شبکه های مفهومی، افزایش ماژولاریته پایین و تقویت پیوندهای بین مفاهیم میانجامند. یافته ها نشان می دهند که نه تنها عملکرد خلاقیت واگرا و همگرا در آموزش های خلاقیت محور بهبود می یابد، بلکه این تاثیرات در بلندمدت نیز پایدار باقی می مانند. در پایان، راهکارهایی برای بازطراحی محتوای آموزشی، ارزیابی و نقش معلم پیشنهاد شده تا بستر موثرتری برای پرورش خلاقیت فراهم شود.

کلیدواژه ها:

تربیت حافظه محور ، خلاقیت محور ، آموزش سنتی ، تفکر واگرا ، حافظه معنایی ، برنامه ریزی درسی ، آموزش نوگرا