بررسی نقش روحانیت شیعه و نخبگان در شکل گیری جنبش های سیاسی اجتماعی با تاکید برجنبش مشروطه

انقلاب مشروطه در ایران بر بستری از نارضایتی های عمومی ناشی از استبداد داخلی، تضاد و شکاف طبقاتی و همچنین ناشی از استعمار خارجی و شکست های نظامی و سرخوردگی و تحقیر های مکرر ایرانیان بوجود آمد. اما زمانی که با اتحاد میان اقشار مختلف مردمی و نخبگان به پیروزی بزرگی در مقابل سلطه حاکم دست یافت، دستاوردی را رقم زد که در تاریخ معاصر ایران بی نظیر بود؛ هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش روحانیت شیعه و نخبگان در شکل گیری جنبش های سیاسی اجتماعی با تاکید برجنبش مشروطه بوده است. روش تحقیق در این پژوهش همچنین بر مبنای رویکرد توصیفی بوده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اندیشه سیاسی نخبگان انقلاب مشروطه که در واقع روح و گفتمان این انقلاب را تشکیل می دهد بر مولفه هایی همچون قانون گرایی و لزوم رعایت و قانون برای همه، مبارزه با استبداد شاهی، مقوله عقب ماندگی ایرانیان و پیشرفت و ترقی غرب، آزادی و آزادی خواهی، حکومت مشروطه و نگاه مثبت به غرب و تجدد استوار است. در حالی که اندیشه سیاسی نخبگان انقلاب اسلامی که در واقع روح و گفتمان این انقلاب می باشد بر مولفه هایی چون ایدئولوژیک کردن دین، سنت گرایی(توجه به سنت اسلامی و تاریخ اسلامی)، آزادی و آزادی خواهی، مبارزه با استبداد محمدرضاشاهی و قانون گرایی و طرح حکومت دینی استوار است. همچنین به نظر می رسد که جنبش های اجتماعی و انقلابات بیشتر در نتیجه تعارضات درونی و سرخوردگی ملت ها، فجایع و فلاکت، اجتماعی در اثر عوامل داخلی و خارجی بوجود می آیند.

کلیدواژه ها:

روحانیت شیعه ، نخبگان ، جنبش های اجتماعی ، انقلاب مشروطه