پایش و تحلیل الگوهای مهاجرت اقلیمی در استان خوزستان با استفاده از داده های فضایی و تکنیک های طبقه بندی هوشمند

در دهه های اخیر، تغییرات اقلیمی به عنوان یکی از عوامل مهم موثر بر مهاجرت های جمعیتی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک مانند استان خوزستان مطرح شده است. وقوع پدیده هایی نظیر افزایش دمای میانگین، کاهش بارش، خشکسالی های مکرر و تغییر در منابع آبی، فشار مضاعفی بر محیط زیست و جوامع انسانی وارد کرده و زمینه ساز تغییر الگوهای سکونت و مهاجرت داخلی در این منطقه شده است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل فضایی-زمانی مهاجرت اقلیمی در استان خوزستان، با تکیه بر داده های واقعی اقلیمی، جمعیتی و مکانی، و بهره گیری از تکنیک های طبقه بندی هوشمند نظیر SVM و K-means، به شناسایی مناطق مهاجرفرست و مهاجرپذیر در بازه زمانی ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۰ پرداخته است. داده های مورد استفاده شامل آمار سرشماری های عمومی کشور، اطلاعات اقلیمی بارش، دما، خشکسالی SPI و NDVI، داده های سنجش از دور Landsat و MODIS و نقشه های کاربری اراضی بوده است. نتایج تحلیل نشان می دهد که مناطقی از جنوب و غرب خوزستان که با کاهش منابع آب سطحی و زیرزمینی، افت پوشش گیاهی و تکرار پدیده گردوغبار مواجه بوده اند، بیشترین نرخ مهاجرت اقلیمی را تجربه کرده اند. همچنین، تحلیل خوشه ای داده ها نشان داد که محرک های اقلیمی در حدود ۶۵ درصد از تغییرات جمعیتی در مناطق بحرانی نقش داشته اند. این مطالعه بر اهمیت استفاده از داده های مکانی و الگوریتم های هوشمند برای پایش پویا و دقیق تغییرات جغرافیایی تاکید دارد و می تواند مبنایی برای تدوین سیاست های راهبردی در زمینه توسعه منطقه ای، تاب آوری اقلیمی و مدیریت مهاجرت های زیست محیطی در استان خوزستان باشد.

کلیدواژه ها:

مهاجرت اقلیمی ، خوزستان ، داده های فضایی ، طبقه بندی هوشمند ، تحلیل جغرافیایی