بازشناسی معیارهای عمومیت فضای عمومی شهری منطبق با مفهوم عمومیت از دیدگاه نظریه پردازان و پژوهشگران مختلف

عمومیت یکی از مهم ترین خصوصیاتی است که می تواند یک فضای شهری را به فضای عمومی شهری بدل نماید؛ فضایی غیرشخصی که عموم مردم، بدون هیچ کنترل و محدودیتی، به آن دسترسی داشته و حق حضور در آن را دارند. هدف از نگارش پژوهش حاضر بازشناسی و درک معیارهای عمومیت فضاهای عمومی شهری با بررسی مفهوم عمومیت و معیارهای موثر بر آن از دیدگاه نظریه پردازان و پژوهشگران مختلف است؛ به نحوی که سیر تحول و توسعه مفهوم عمومیت از دیرباز تا کنون را مورد بررسی قرار داده و با تحلیل و بررسی آن به ارائه معیارهایی جامع برای مفهوم عمومیت در فضاهای عمومی شهری پرداخته است. برای دستیابی به این مهم پژوهش حاضر با گزینش اسناد به گردآوری اطلاعات پیرامون موضوع مورد مطالعه پرداخته و با استفاده از روش کیفی دیدگاه های نظریه پردازان و پژوهشگران مختلف در این حوزه را مورد بررسی قرار داده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که مفهوم فضای عمومی شهری به مرور زمان گسترش یافته و به مفهومی چندوجهی تبدیل شده که عمومیت یکی از مهم ترین وجوه آن است. ۱) دسترسی، ۲) اجتماع پذیری، ۳) نظارت، کنترل و مدیریت و ۴) مالکیت و منفعت چهار معیار مهم تعیین میزان عمومیت یک فضای شهری هستند. شاخص های دسترسی کالبدی، دسترسی بصری، اجتماعی و روانی، دسترسی حقوقی، دسترسی به امکانات، دسترسی به اطلاعات و دسترسی به فعالیت ها در تحقق معیار دسترسی، شاخص های انعطاف پذیری، حضورپذیری و همه شمولی و فراگیری در تحقق معیار اجتماع پذیری، شاخص های نظارت و کنترل عمومی و اجتماعی، مدیریت دموکراتیک، امن بودن و نظافت و نگهداری در تحقق معیار نظارت، کنترل و مدیریت و شاخص های غلبه مالکیت عمومی و منفعت عمومی در تحقق معیار مالکیت و منفعت موثر هستند.

کلیدواژه ها:

فضای شهری ، فضای عمومی شهری ، عمومیت