نقش مشارکت شهروندی در احیای رودخانه زرجوب رشت با رویکرد تاب آوری شهری و طراحی پایدار

رودخانه زرجوب رشت، به عنوان یکی از آلوده ترین رودخانه های شهری ایران، سال هاست با مشکلات زیست محیطی، اجتماعی و مدیریتی مواجه است. این مقاله با رویکردی پژوهشی به بررسی نقش مشارکت شهروندی در فرآیند احیای این رودخانه پرداخته و آن را در چارچوب تاب آوری شهری و طراحی پایدار تحلیل می کند. تمرکز بر شهر رشت و محله های همجوار زرجوب، بستر مناسبی برای مطالعه تطبیقی و ارائه راهکارهای عملی فراهم کرده است. روش پژوهش به صورت کیفی و مبتنی بر تحلیل اسنادی، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با ساکنان محلی و کارشناسان شهری، و بررسی اقدامات مشابه در شهرهایی چون استانبول، کلمبو و اصفهان انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که ترکیب مشارکت مردمی، ابزارهای دیجیتال ساده (نظیر سامانه های گزارش دهی شهری)، و همکاری میان بخشی در مدیریت شهری، نقشی کلیدی در ارتقاء تاب آوری اجتماعی و بازطراحی فضای حاشیه رود دارد. در این مقاله، مدلی مفهومی برای توانمندسازی جوامع محلی و یکپارچه سازی برنامه ریزی شهری و محیطی پیشنهاد شده است. همچنین، ابعاد طراحی پایدار شامل پیاده راه ها، فضاهای سبز حاشیه ای، و دسترسی پذیری اجتماعی در احیای زرجوب مورد تحلیل قرار گرفته اند. نتایج پژوهش می تواند مبنایی برای سیاست گذاری شهری در کلان شهرهای ایران باشد.

کلیدواژه ها:

مشارکت شهروندی ، تاب آوری شهری ، احیای رودخانه ، طراحی پایدار ، مدیریت شهری ، رودخانه زرجوب