قیام جبل الاخضر در عمان داخلی و نقش نظامی بریتانیا (دهه ۵۰ میلادی)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 12

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PRIW-13-3_004

تاریخ نمایه سازی: 30 تیر 1404

چکیده مقاله:

با مرگ امام محمد بن عبدالله الخلیلی در سال ۱۹۵۴ و افزایش قدرت سلطان تیمور بن سعید از سلسله سلاطین ابوسعیدی در نتیجه حمایت همه جانبه  سیاسی و نظامی بریتانیا ،ساختار امامت سنتی به عنوان یک نیروی مستقل انتخابی ساکنان عمان داخلی پس از ۱۲۰۰ سال حیات پر فراز و نشیب اضمحلال یافت. شورشهای امام غالب بن علی بن هلال و برادرش طالب بن علی به منظور تجدید حیات سنت امامت در سال ۱۹۵۵، واکنشی در برابر این فرایند فروپاشی بود. نبرد اصلی چند ساله بنام جنگ الجبل الاخضر(کوه سبز) یا جنگ عمان، سرنوشت این  قیام سیاسی دینی را تعیین نمود که هدف اصلی این نوشتار می باشد. عملکرد استعمار بریتانیا در ایجاد عقب ماندگی و تشدید بحران های اجتماعی و وابستگی دولتهای مرکزی همواره یکی از عوامل اصلی اعتراضات مردم در سرزمین عمان و مسقط بوده است. به طور رسمی سلطان نشین عمان یک کشور مستقل  محسوب می شد، اما در حقیقت مستعمره بالفعل بریتانیا بود.به این ترتیب،دولت های متوالی بریتانیا مسئول شرایط اسفبار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بودند که رعایای سلطان متحمل  می شدند و در انتها شورش مردمی را ایجاد کرد و به آن دامن زد. در جریان قیام مردم عمان به رهبری دستگاه امامت در دهه ۵۰ میلادی، سربازان انگلیسی در تمامی عملیات سرکوبگرانه حضوری چشمگیر داشتند و در حقیقت با مداخله مستقیم آنان بود که مبارزات جبهه انقلاب عمان داخلی به شکست انجامید. بخشی از ادوات و نیروهای زبده انگلیسی از پایگاه های خارجی و مستعمرات بریتانیا تامین گشت و در یک نبرد نابرابر  زمینی و هوایی،  قیام جبل الاخضر با وجود مقاومت شدید هوادران امام غالب بن علی الهنائی به ناکامی انجامید. شکست در نبرد جبل الاخضر، تبعات سیاسی و فرهنگی عمیقی را بر نهاد امامت گذارد و تدریجا نقش آفرینی عملی آن در عمان، محدود و بسیار کم رنگ گردید.

نویسندگان

محمدجعفر چمنکار

Associate Professor, Department of History, Urmia University, Urmia, Iran

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آرشیو اسناد وزارت امورخارجه،مسقط و عمان، ۱۳۵۵-۱۳۵۰ش،جعبه ۲۱،پرونده ۲، بخش۹ ...
  • بغیری، علی ، (۱۴۰۲)، شناسایی عوامل عمده و کلیدی وقوع ...
  • براون، نویل(۱۳۵۴)، اروپای غربی و اقیانوس هند،مجموعه مقالات خلیج فارس ...
  • جمعی از نویسندگان معاصر شوروی، (۱۳۵۸)، جهان معاصر، غلامحسین متین، ...
  • جناب، محمد علی، (۱۳۴۹)، خلیج فارس، آشنایی با امارات آن ...
  • چمنکار ، محمدجعفر، (۱۳۸۳)، بحران ظفار و رژیم پهلوی، تهران: ...
  • دلاژ، الیویه، گریزبک، ژرار، (۱۳۶۶)، توفان خلیج، اسدالله مبشری، محسن ...
  • ذالفقاری ، مهدی و دیگران ، (۱۳۹۹) ، تاثیر دیپلماسی ...
  • زیدان،جرجی، (۱۳۶۹). تاریخ تمدن اسلام، علی جواهر کلام، تهران: امیر ...
  • کامران مقدم ، شهین دخت (۱۳۵۶)، تاریخ کشورهای همجوار ایران ...
  • گروه نویسندگان آکادمی علوم شوروی ، (۱۳۶۷)، تاریخ معاصر کشورهای ...
  • گوس، گریگوری،( ۱۳۶۷)، یکپارچگی یمن، گذشته و آینده، اطلاعات سیاسی ...
  • مجتهدزاده، پیروز، (۱۹۷۳)، نگاهی به جغرافیای تاریخی خلیج فارس، اطلاعات ...
  • نشات، صادق، (۱۳۴۴)، تاریخ سیاسی خلیج فارس، تهران : شرکت ...
  • نشاشیبی ، ناصرالدین ، (۱۳۵۷)، در خاورمیانه چه گذشت ، ...
  • هالیدی ، فرد ،(۱۳۵۸)، عربستان بی سلاطین ، بهرام افراسیابی ...
  • واسیلیف، آلکسی، (۱۳۵۸)، مشعل های خلیج فارس، سیروس ایزدی، تهران: ...
  • وزارت امور خارجه، (۱۳۵۰) ، سرزمین های جنوبی خلیج فارس ...
  • ویلسون ، آرنولد تالبوت ، (۱۳۴۸)، خلیج فارس ، محمدسعیدی ...
  • اطلاعات، ۲۹/۱/ ۱۳۵۲ ؛ ۳۰/۱/۱۳۵۲: ۵/۲/۱۳۵۲؛ ۶/۲/۱۳۵۲؛ ۸/۲/۱۳۵۲ ؛۱۱/۱۲/۱۳۵۲ ...
  • الترکی، عبدالله بن ابراهیم، (۱۴۳۰ه)، قیام نظام الامامه ﰲ عمان، ...
  • السعدی، ناصر بن سیف، (۲۰۲۲) ، العلما و السلطه فی ...
  • الشقرونی، توفیق عیاد،(۲۰۱۸)، شخصیه الامام محمد بن عبدالله الخلیلی من ...
  • العمری، ثابت، (۲۰۱۲) ، التدخل السعودی فی الشوون العمانیه ۱۹۵۲ ...
  • العیدروس، محمد حسن ، (۱۹۹۶)، تاریخ الخلیج العربی الحدیث والمعاصر، ...
  • الفیفی، زیاد، (۲۰۲۲)، حرب الجبل الاخضر تفجر ذکراها فی عمان ...
  • المحرزی، منصور ناصر،(۲۰۱۴)، الدوله والمجتمع فی عمان 'منذ النباهنه حتی ...
  • المرزوقی، عبدالله بن سعید ، (۲۰۲۲) ، اوضاع عمان الداخلیه ...
  • النبهانیه، بدریه بنت محمد،(۲۰۱۸)، المدارس التعلیمیه فی عهد الامام الخلیلی، ...
  • بیریبی،جان جاک،(۱۳۵۹)، الخلیج عربی، ترجمه نجده هاجر، سعید الغز، بیروت، ...
  • حجری، هلال، (۲۰۲۰) ، الجبل الاخضر فی الکاتبات الاجنبیه، التفاهم، ...
  • حمزه، موید باسم، (۲۰۱۴) ، نظام الامامه فی عمان بین ...
  • علوش، تیسر جدوع، (۲۰۲۲)، موقف المملکه العربیه السعودیه من الصراع ...
  • فوزی، فاروق عمر، (۲۰۱۸) ، الصراع علی السلطه فی عمان ...
  • al- Hashimy, Sa'id b. Multammad b. Sa'id, (۱۹۹۴), IMAM SALIM ...
  • Anglim, simon, (۲۰۱۴), What this Battlefield Tourist learned about Practical ...
  • Anthony , John Duke , (۱۹۷۶ ), historical And Cultural ...
  • Anthony, John Duke, ( ۱۹۷۶), Historical and Cultural Dictionary of ...
  • Bradshaw, Tancred , (۲۰۲۱) Imperial recessional: Sir William Luce and ...
  • Bradshaw, Tancred,(۲۰۱۷), The hand of Glubb: the origins of the ...
  • Campbell , John c,(۱۹۸۵), Defence of the middle East problems ...
  • Cheney, Stephen A, (۱۹۸۴), The Insurgency in Oman, ۱۹۶۲-۱۹۷۶, Quantico, ...
  • cobain, lan , (۲۰۱۶), Britain’s secret wars, www. theguardian.com.. ...
  • Eickelman, Dale F, (۱۹۸۵), From Theocracy to Monarchy: Authority and ...
  • Howk, Jason,(۲۰۰۸), A Lion in the Path of Oman’s Nationalization: ...
  • Kitson, Frank,(۱۹۷۷), Bunch of Five ,London, Faber and Faber Ltd. ...
  • Marlowe, John ( ۱۹۶۲), The Persian gulf in the Twentinth ...
  • Meagher, John B, (۱۹۸۵), The Jebel Akhdar War Oman .۱۹۵۴-۱۹۵۹, ...
  • MERIP Reports,(۱۹۷۵), The Struggle for Liberation in Oman, No. ۳۶ ...
  • Ministry of information ,( ۱۹۹۸), Oman, Ministry of information oman ...
  • said , rosemarie j , (۱۹۷۷), The preliminary oil concessions ...
  • Risso, patricia, (۱۹۸۶) , Oman and Muscat, And early Modern ...
  • Tarik Marriott, James,(۲۰۲۰), The Sultan, the Imam and the Question ...
  • Warner, Philip,(۱۹۸۴), The Special Air Service ,London, Sphere Books Ltd.. ...
  • Wilkinson, john.c, )۱۹۷۸), The Imamate Tradition of Oman , Cambridge ...
  • آرشیو اسناد وزارت امورخارجه،مسقط و عمان، ۱۳۵۵-۱۳۵۰ش،جعبه ۲۱،پرونده ۲، بخش۹ ...
  • بغیری، علی ، (۱۴۰۲)، شناسایی عوامل عمده و کلیدی وقوع ...
  • براون، نویل(۱۳۵۴)، اروپای غربی و اقیانوس هند،مجموعه مقالات خلیج فارس ...
  • جمعی از نویسندگان معاصر شوروی، (۱۳۵۸)، جهان معاصر، غلامحسین متین، ...
  • جناب، محمد علی، (۱۳۴۹)، خلیج فارس، آشنایی با امارات آن ...
  • چمنکار ، محمدجعفر، (۱۳۸۳)، بحران ظفار و رژیم پهلوی، تهران: ...
  • دلاژ، الیویه، گریزبک، ژرار، (۱۳۶۶)، توفان خلیج، اسدالله مبشری، محسن ...
  • ذالفقاری ، مهدی و دیگران ، (۱۳۹۹) ، تاثیر دیپلماسی ...
  • زیدان،جرجی، (۱۳۶۹). تاریخ تمدن اسلام، علی جواهر کلام، تهران: امیر ...
  • کامران مقدم ، شهین دخت (۱۳۵۶)، تاریخ کشورهای همجوار ایران ...
  • گروه نویسندگان آکادمی علوم شوروی ، (۱۳۶۷)، تاریخ معاصر کشورهای ...
  • گوس، گریگوری،( ۱۳۶۷)، یکپارچگی یمن، گذشته و آینده، اطلاعات سیاسی ...
  • مجتهدزاده، پیروز، (۱۹۷۳)، نگاهی به جغرافیای تاریخی خلیج فارس، اطلاعات ...
  • نشات، صادق، (۱۳۴۴)، تاریخ سیاسی خلیج فارس، تهران : شرکت ...
  • نشاشیبی ، ناصرالدین ، (۱۳۵۷)، در خاورمیانه چه گذشت ، ...
  • هالیدی ، فرد ،(۱۳۵۸)، عربستان بی سلاطین ، بهرام افراسیابی ...
  • واسیلیف، آلکسی، (۱۳۵۸)، مشعل های خلیج فارس، سیروس ایزدی، تهران: ...
  • وزارت امور خارجه، (۱۳۵۰) ، سرزمین های جنوبی خلیج فارس ...
  • ویلسون ، آرنولد تالبوت ، (۱۳۴۸)، خلیج فارس ، محمدسعیدی ...
  • اطلاعات، ۲۹/۱/ ۱۳۵۲ ؛ ۳۰/۱/۱۳۵۲: ۵/۲/۱۳۵۲؛ ۶/۲/۱۳۵۲؛ ۸/۲/۱۳۵۲ ؛۱۱/۱۲/۱۳۵۲ ...
  • الترکی، عبدالله بن ابراهیم، (۱۴۳۰ه)، قیام نظام الامامه ﰲ عمان، ...
  • السعدی، ناصر بن سیف، (۲۰۲۲) ، العلما و السلطه فی ...
  • الشقرونی، توفیق عیاد،(۲۰۱۸)، شخصیه الامام محمد بن عبدالله الخلیلی من ...
  • العمری، ثابت، (۲۰۱۲) ، التدخل السعودی فی الشوون العمانیه ۱۹۵۲ ...
  • العیدروس، محمد حسن ، (۱۹۹۶)، تاریخ الخلیج العربی الحدیث والمعاصر، ...
  • الفیفی، زیاد، (۲۰۲۲)، حرب الجبل الاخضر تفجر ذکراها فی عمان ...
  • المحرزی، منصور ناصر،(۲۰۱۴)، الدوله والمجتمع فی عمان 'منذ النباهنه حتی ...
  • المرزوقی، عبدالله بن سعید ، (۲۰۲۲) ، اوضاع عمان الداخلیه ...
  • النبهانیه، بدریه بنت محمد،(۲۰۱۸)، المدارس التعلیمیه فی عهد الامام الخلیلی، ...
  • بیریبی،جان جاک،(۱۳۵۹)، الخلیج عربی، ترجمه نجده هاجر، سعید الغز، بیروت، ...
  • حجری، هلال، (۲۰۲۰) ، الجبل الاخضر فی الکاتبات الاجنبیه، التفاهم، ...
  • حمزه، موید باسم، (۲۰۱۴) ، نظام الامامه فی عمان بین ...
  • علوش، تیسر جدوع، (۲۰۲۲)، موقف المملکه العربیه السعودیه من الصراع ...
  • فوزی، فاروق عمر، (۲۰۱۸) ، الصراع علی السلطه فی عمان ...
  • al- Hashimy, Sa'id b. Multammad b. Sa'id, (۱۹۹۴), IMAM SALIM ...
  • Anglim, simon, (۲۰۱۴), What this Battlefield Tourist learned about Practical ...
  • Anthony , John Duke , (۱۹۷۶ ), historical And Cultural ...
  • Anthony, John Duke, ( ۱۹۷۶), Historical and Cultural Dictionary of ...
  • Bradshaw, Tancred , (۲۰۲۱) Imperial recessional: Sir William Luce and ...
  • Bradshaw, Tancred,(۲۰۱۷), The hand of Glubb: the origins of the ...
  • Campbell , John c,(۱۹۸۵), Defence of the middle East problems ...
  • Cheney, Stephen A, (۱۹۸۴), The Insurgency in Oman, ۱۹۶۲-۱۹۷۶, Quantico, ...
  • cobain, lan , (۲۰۱۶), Britain’s secret wars, www. theguardian.com.. ...
  • Eickelman, Dale F, (۱۹۸۵), From Theocracy to Monarchy: Authority and ...
  • Howk, Jason,(۲۰۰۸), A Lion in the Path of Oman’s Nationalization: ...
  • Kitson, Frank,(۱۹۷۷), Bunch of Five ,London, Faber and Faber Ltd. ...
  • Marlowe, John ( ۱۹۶۲), The Persian gulf in the Twentinth ...
  • Meagher, John B, (۱۹۸۵), The Jebel Akhdar War Oman .۱۹۵۴-۱۹۵۹, ...
  • MERIP Reports,(۱۹۷۵), The Struggle for Liberation in Oman, No. ۳۶ ...
  • Ministry of information ,( ۱۹۹۸), Oman, Ministry of information oman ...
  • said , rosemarie j , (۱۹۷۷), The preliminary oil concessions ...
  • Risso, patricia, (۱۹۸۶) , Oman and Muscat, And early Modern ...
  • Tarik Marriott, James,(۲۰۲۰), The Sultan, the Imam and the Question ...
  • Warner, Philip,(۱۹۸۴), The Special Air Service ,London, Sphere Books Ltd.. ...
  • Wilkinson, john.c, )۱۹۷۸), The Imamate Tradition of Oman , Cambridge ...
  • نمایش کامل مراجع