مقایسه اثربخشی درمان سیستم خانواده درونی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر حساسیت اضطرابی و بدریخت انگاری بدنی در زنان دارای تجربه ترومای کودکی

زمینه و هدف: تجارب تروماتیک دوران کودکی می توانند نشانه هایی مانند اضطراب، افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه را به دنبال داشته باشند. اخیرا سیستم خانواده درونی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی برای طیف وسیعی از مشکلات روانشناختی افراد دارای تروما بکار برده شده است. هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی درمان سیستم خانواده درونی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر حساسیت اضطرابی و بدریخت انگاری بدنی در زنان دارای تجربه ترومای کودکی بود. روش کار: روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری ۲ ماهه با گروه کنترل بود. تعداد ۸۹ نفر از زنان دارای تجربه ترومای کودکی در سال ۱۴۰۲ که به مراکز مشاوره شهر لاهیجان مراجعه کرده بودند، جامعه مطالعه را تشکیل دادند. از بین آنها تعداد ۶۰ نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی ساده در سه گروه ۲۰ نفری قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامه های ترومای دوران کودکی برنستاین و همکاران (۲۰۰۳)، حساسیت اضطرابی (ASI -R) تیلور و کاکس (۱۹۹۸) و بدریخت انگاری بدنی فیلیپس و همکاران (۱۹۹۷) بود که در سه مرحله قبل، بلافاصله و دو ماه بعد از مداخله تکمیل شدند. گروه آزمایش اول، بسته درمان سیستم خانواده درونی شوارتز و سوئیزی را در ۱۰ جلسه ۹۰ دقیقه ای و گروه آزمایش دوم، بسته شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی سگال و همکاران را در ۹ جلسه ۱۰۰ دقیقه ای و به صورت یک بار در هفته دریافت کردند و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. با توجه به افت آزمودنی ها در نهایت، داده های ۱۶ نفر در هر گروه با استفاده از نرم افزار  SPSS-۲۴و روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد هر دو مداخله بر حساسیت اضطرابی و بدریخت انگاری بدنی، اثربخش و در مرحله پیگیری، اثر درمان پایدار بود (۰/۰۰۱>p). با این حال، بین درمان سیستم خانواده درونی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر حساسیت اضطرابی و بدریخت انگاری بدنی تفاوتی دیده نشد. نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی درمان سیستم خانواده درونی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر حساسیت اضطرابی و بدریخت انگاری بدنی می توان از هر دو مداخله به عنوان درمانی موثر در بهبود حساسیت اضطرابی و بدریخت انگاری بدنی افراد دارای تروما استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

Internal Family Systems Therapy ، Mindfulness-Based Cognitive Therapy ، Anxiety Sensitivity ، Body Dysphoria ، Childhood Trauma ، درمان سیستم خانواده درونی ، شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی ، حساسیت اضطرابی ، بدریخت انگاری بدنی ، ترومای کودکی