چگونگی و چرایی شیوع بیماری های همه گیر در یزد در عصر قاجار و پیامدهای آن

شیوع بیماری های همه گیر در یزد قدمتی دیرینه دارد. رویکرد این پژوهش به این بیماری ها، مبتنی بر گزارش آن در یزد، براساس منابع عمومی و محلی عصر قاجار است. شیوع بیماری های همه گیر در یزد، که تاثیر مستقیم بر زندگی اجتماعی و اقتصادی به خصوص طبقات فرودست جامعه داشته، بیشتر به دلیل اوضاع اسفناک اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی جامعه بوده است. این پژوهش می کوشد تا به پرسش های ذیل پاسخ گوید: در بازه زمانی موردپژوهش، چه عواملی در شیوع بیماری های همه گیر در یزد تاثیرگذار بوده اند؟ شیوع بیماری های همه گیر در یزد چه تبعاتی در حوزه های اجتماعی و اقتصادی به همراه داشته است؟. این پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی و بر پایه مطالعه کتابخانه ای با مراجعه به منابع دست اول درصدد است تا با بررسی گزارش این منابع در زمینه شیوع بیماری های همه گیر، به چگونگی و چرایی شیوع این بیماری ها در یزد در این دوره توجه کند. یافته ها نشان می دهد که در دوره قاجار، شیوع بیماری های همه گیر در یزد ارتباط مستقیمی با وضعیت سیاسی و اقتصادی و اجتماعی عصر خود داشته است. از این رو هر زمان اوضاع سیاسی داخلی و خارجی رو به تنش میرفت، بر تنگنای اقتصادی و اجتماعی مردم افزوده می شد و زمانی که این تنگناها با رعایت نشدن بهداشت همراه می شدند بر شیوع و تشدید بیماری های همه گیر می افزودند. بررسی ها نشان می دهد که بیماری های همه گیر در دوره قاجار در یزد، دوره ای متمادی داشته که در اکثر مواقع بر اثر قحطی ها و خشک سالی ها شیوع می یافته و همه طبقات جامعه را درگیر خود می کرده است.

کلیدواژه ها:

Epidemics ، Plague ، Cholera ، Famine ،  بیماری های همه گیر ، طاعون ، وبا ، قحطی