نقش نظام آموزشی در بازسازی هویت نوجوانان در عصر شبکه های اجتماعی

در دهه های اخیر با گسترش شبکه های اجتماعی هویت یابی نوجوانان از مسیرهای سنتی، خانواده، مدرسه و فرهنگ رسمی فاصله گرفته و به سوی ساختارهای مجازی و نامتعارف سوق یافته است. این دگرگونی، بنیادین نظام های آموزشی را با چالشی عظیم مواجه کرده است؛ چالشی که مستقیما با بحران هویت، گسست فرهنگی، کاهش تعلق ملی و افزایش ناهنجاری های رفتاری در نوجوانان پیوند دارد. هدف این پژوهش بررسی نقش نظام آموزشی با رویکرد علوم انسانی در بازسازی هویت نوجوانان در مواجهه با تاثیرات شبکه های اجتماعی است. مقاله با اتکا به رویکرد نظریه های علوم انسانی (هویت)، اریکسون (جامعه شناسی)، گیدنز (سواد رسانه ای)، پاتنام و تربیت انتقادی (فریره) و تحلیل میدانی محتوای کتاب های درسی، به بررسی نقاط ضعف نظام آموزشی ایران در مدیریت هویت نوجوانان می پردازد. نتایج نشان می دهد که نبود آموزش سواد رسانه ای، غیبت آگاهی تربیتی از فضای دیجیتال و ضعف در تقویت خودآگاهی فرهنگی، سه عامل کلیدی در رهاشدگی هویتی نوجوانان هستند. در پایان، راهکارهایی از جمله بازنگری در محتوای درسی تربیت، معلمان با رویکرد بینارشته ای و پیوند ساختارهای تربیتی با علوم انسانی پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

هویت ، نوجوان ، شبکه های اجتماعی ، نظام آموزشی ، علوم انسانی ، سواد رسانه ای ، هزاره سوم