کنترل آلودگی صوتی از طریق موانع زیستی

آلودگی صوتی امواج ناخواسته ای است که تحت شرایط مکانی و زمانی خاص بر فعالیت های ارگانیسم-های زنده و به ویژه انسان تأثیر گذاشته و ممکن است با ایجاد عوارض متعدد جسمی و روحی، آرامش و راحتی او را سلب کند. با توجه به عوارض و پیامدهای نامطلوب آلودگی صوتی در محیط های طبیعی، اجتماعی و به ویژه انسانی ضرورت کنترل آن به طور جدی مطرح است. در برخورد با مسائل مهم محیط زیستی از جمله سر و صدا درک شدت اثرات ضروری است تا بدین ترتیب امکان حصول به اهداف و جنبه های سه گانه توسعه شهری یعنی اقتصادی بودن، راحتی و زیبایی فراهم گردد. سر و صدا همانند سایر معضلات زیست محیطی با بهره گیری از برنامه ریزی فیزیکی قابل کنترل است. از میان روش های کنترل آلودگی صدا، روش های مبتنی بر علم برنامه ریزی شهری در کنار توجه به سایر عوامل کنترل کننده، آرامش و آسایش اصولی و پایدار را برای شهروندان به ارمغان می آورند که یکی از این روش ها استفاده از فضای سبز به منظور پر نمودن فضای آزاد بین منبع و گیرنده صدا است. آنچه استفاده از گیاهان را به عنوان ابزار کنترل آلودگی صوتی با اهمیت می سازد تأثیر روانی است که بر بیننده حین عبور از کنار این موانع سبز به جای می گذارد. برای کاهش بار آلودگی و یا جلوگیری از انتشار آن توسط فضای سبز می بایستی در انتخاب گونه های مناسب نهایت دقت را کرد و موانع زیستی را به طور دقیق طراحی نمود. جهت کسب نتایج بهتر می توان با استفاده از روش های تلفیقی اقدام به ایجاد موانع زیستی کرد که در آن ها سازه های مصنوعی به عنوان مکمل کاربرد دارند و بازده دیواره سبز صوت شکن را بیش تر می نمایند. در واقع گیاهان می توانند یک بخش جدایی ناپذیر از طراحی موانع صوتی را تشکیل دهند که در این صورت، موانع زیستی یا سبز نامیده می شوند. پوشش گیاهی این موانع سبز اگر دارای ارتفاع کافی، عرض مناسب و تراکم مناسب باشد می تواند آلودگی صوتی را به یکی از دو روش جذب و یا انکسار کاهش دهد. البته خاصیت کنترل صوت در گیاهان بستگی به نوع گیاه و تراکم آن و ارتفاع ، بافت و خصوصیات برگ، موقیت درختان و در نهایت شرایط آب و هوایی منطقه دارد . بنابراین لازم است دست‌اندرکاران طراحی محیط‌های شهری به فضای سبز نه به عنوان عناصری زیبا، بلکه به عنوان عنصر کاهش‌دهنده آلودگی‌های صوتی و حفظ سلامت زندگی شهری توجه بیش تری نمایند.

کلیدواژه ها:

کنترل آلودگی ، صوت ، موانع زیستی