دانشگاه های آینده: مرور نظام مند روندهای آموزش عالی، چالش ها و سناریوهای محتمل

هدف: هدف از پژوهش حاضر مرور نظام مند روندها، سناریوها و چالشهای آموزش عالی در سطح بین المللی است. روش: با بهره گیری از روش مرور سیستماتیک بر اساس دستورالعمل PRISMA ۲۰۲۰، تعداد ۳۲۰ مقاله علمی منتشرشده در بازه ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۵ از پایگاه های داده معتبر گردآوری شد. پس از حذف مقالات تکراری و طی فرآیند غربال گری، در نهایت ۲۸ مقاله مرتبط و واجد شرایط برای تحلیل نهایی انتخاب شدند. یافته ها: چهار روند کلیدی در آینده آموزش عالی تاثیرگذار هستند: دیجیتالی سازی فرآیندها که موجب گسترش یادگیری ترکیبی و بهره گیری از فناوری هایی مانند هوش مصنوعی و داده های کلان شده است؛ همگرایی دانشگاه ها با صنایع و بازار کار برای ارتقای مهارت های دانشجویان و تسهیل ورود به بازار کار، تغییر در الگوهای حکمرانی دانشگاهی با گرایش به سمت حکمرانی داده محور و مدیریت مشارکتی، و بین المللی سازی آموزش عالی که رقابت برای جذب دانشجویان بین المللی و همکاری های پژوهشی فرامرزی را افزایش داده است. چالش های اصلی آموزش عالی در آینده نیز شامل افزایش هزینه های تحصیل و محدودیت های مالی، نابرابری در دسترسی به فناوری های دیجیتال، کاهش استقلال علمی دانشگاه ها تحت فشارهای سیاسی و اقتصادی، و پیچیدگی های ناشی از بین المللی سازی هستند. نتیجه گیری: این پژوهش چارچوبی تحلیلی برای سیاست گذاران دانشگاهی فراهم می آورد تا بر اساس آن، راهبردهای نوآورانه برای مواجهه با تحولات آتی تدوین کنند. این سناریوها شامل حرکت به سمت دانشگاه های دیجیتال محور، توسعه دانشگاه های کارآفرین، ترویج عدالت آموزشی و پیاده سازی مدل های هیبریدی در نظام های آموزش عالی است. نتایج این تحقیق می تواند در فرآیند تصمیم گیری، سیاست گذاری و طراحی استراتژی های توسعه پایدار در حوزه آموزش عالی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

آموزش عالی ، آینده پژوهی ، دیجیتالی سازی ، سناریوها ، حکمرانی دانشگاهی