مقابله با پرخاشگری پنهان در کلاس های ابتدایی: رویکردهای پیشگیرانه

پرخاشگری پنهان به عنوان یکی از اشکال کمتر دیده شده اما مخرب خشونت در محیط های آموزشی، به ویژه در سنین دبستان، به شکلی غیرمستقیم همچون طرد اجتماعی، شایعه پراکنی، تهدید رابطه ای و بی اعتنایی بروز می کند. این نوع پرخاشگری با آسیب های روانی بلندمدتی نظیر کاهش عزت نفس، اضطراب، احساس انزوا و اختلال در رشد اجتماعی کودکان همراه است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی نمودهای پرخاشگری پنهان، بررسی سطح آگاهی معلمان و تحلیل رویکردهای پیشگیرانه به مقابله با آن در مدارس ابتدایی شهرستان بانه انجام شد. روش پژوهش، توصیفی–پیمایشی و جامعه آماری شامل کلیه معلمان و مشاوران مقطع ابتدایی این شهرستان در سال تحصیلی ۱۴۰۴–۱۴۰۳ بود. نمونه ای شامل ۱۵۰ نفر از طریق نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود. در کنار آن، مصاحبه نیمه ساخت یافته ای با ۱۰ نفر از معلمان برای تعمیق داده ها صورت گرفت. نتایج نشان داد که رفتارهایی چون حذف اجتماعی و شایعه پراکنی شایع ترین اشکال پرخاشگری پنهان در این مدارس هستند. میزان آگاهی معلمان نسبت به مفهوم و نشانه های این نوع پرخاشگری پایین گزارش شد و اغلب آنان آموزش تخصصی در این زمینه ندیده بودند. همچنین مشخص شد که رویکردهای پیشگیرانه معلمان بیشتر به آموزش مهارت های اجتماعی محدود بوده و استفاده نظام مند از ظرفیت مشاوران، والدین و مدیریت مدرسه اندک است. بر اساس یافته ها، برای کاهش این پدیده، آموزش ضمن خدمت معلمان، گسترش برنامه های مهارت زندگی، افزایش تعامل با والدین و تقویت جایگاه مشاور در مدارس ابتدایی به ویژه در مناطق روستایی، ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

پرخاشگری پنهان ، مدارس ابتدایی ، بانه ، رفتارهای غیرمستقیم ، راهبردهای پیشگیرانه ، آموزش معلمان