بررسی عوامل اساسی افزایش تاخیرات در پروژه های ساخت و ساز (مطالعه موردی پروژه های عمرانی شهر صدرا)

عمده ترین معضلی که اغلب پروژه های عمرانی با آن مواجه هستند تاخیر در فازهای مختلف و در نهایت اتمام کار پروژه می باشد. اگر بهره برداری از پروژه ها با تاخیر مواجه شوند ضمن اتالف سرمایه های ملی، برخی از آن ها توجیه فنی و اقتصادی خود را از دست خواهند داد. هدف از مطالعه حاضر بررسی عوامل اساسی افزایش تاخیرات در پروژه های ساخت و ساز شهر صدرا بود. روش تحقیق از نوع میدانی بود و اطلاعات و داده های مورد نیاز برای تحلیل علل تاخیر پروژه ها، از طریق یک پرسشنامه ۵۳ سوالی مدیریت ریسک، شامل ۴ حیطه؛ عوامل اقتصادی (۱۴ سوال)، عوامل مدیریتی (۱۶ سوال)، عوامل محیطی و بومی (۱۲ سوال) و سایر عوامل (۸ سوال)، گردآوری شد. پس از اینکه پرسشنامه ها، توسط مشاوران، پیمانکاران و کارفرمایانی که حداقل دارای مدرک لیسانس و سابقه حداقل ۱۰ سال در پروژه های عمرانی و فعال در یکی از بخشهای پروژه های عمرانی مورد مطالعه بودند، تکمیل گردیده و بازبینی شده و پس از رفع اشکال و تعیین روایی توسط کارشناسان و اساتید خبره و نیز تعیین پایایی از آلفای کرونباخ، کدگذاری شده و وارد نرم افزار SPSS گردیدند، و جداول فراوانی و تحلیل آماری مربوطه تهیه شدند و همچنین برای بررسی سطح معنی داری و تفاوت دیدگاه گروه های مختلف، از آزمون پیرسون کای اسکوئر استفاده شد. نتایج نشان داد که عوامل اقتصادی حدود ۱۲ درصد، مدیریتی حدود ۱۱ درصد، بومی و جغرافیایی حدود ۹ درصد و سایر عوامل حدود ۸ درصد؛ نقش مهمی در تاخیر پروژه های عمرانی داشته و این عوامل بر اساس رتبه و میزان تاثیرشان در تاخیر پروژه ها اولویت بندی شدند، که ۹ تا از مهمترین عوامل در سه گروه اقتصادی حدود ۱۲ درصد، مدیریتی حدود ۱۱ درصد، بومی و جغرافیایی حدود ۹ درصد باالترین رتبه ها را به خود اختصاص دادند. در اکثر موارد دیدگاه هر سه گروه کارفرما، مشاور و پیمانکار در خصوص اهمیت مسئله یکسان است و بر اهمیت این عوامل و نقش آنها در تاخیر پروژه تاکید داشتند. اما به لحاظ تفاوت دیدگاه آنها، نشان داد که در برخی عوامل مثل عوامل مدیریتی؛ پیمانکاران دیدگاهی متفاوت با مشاوران و کارفرمایان دارند (p<۰.۰۵). در نتیجه، با توجه به رتبه بندی عوامل موثر در تاخیر پروژه ها جهت کاهش و یا رفع آنها، بر اساس اولویت و میزان تاثیر هر عامل، پیشنهاداتی ارائه گردید، تا اینکه میزان تاخیرات، کاهش یافته و پروژه ها تکمیل و به بهره برداری برسند.

کلیدواژه ها:

علل تاخیرات ، پروژه های عمرانی ، شهر صدرا ، پیمانکاران ، مشاوران